Brexit

Wraz z odejściem wielkich postaci XX wieku, królowej Elżbiety II i Michaiła Gorbaczowa symbolicznie kończy się pewna epoka. W najnowszym wydaniu tygodnika „Wszystko Co Najważniejsze” próbujemy uchwycić tę zmianę i zapytać: jak wyglądać ma nowy świat?

To zatrważające informacje: łączna waga odpadów plastikowych w morzach i ocenach świata przewyższyła łączną wagę ryb.

Polacy to turyści, Brytyjczycy są instruktorami, pracują w hotelach, w sklepach i prowadzą bary jako ajenci. Znani, lubiani i cenieni przez miejscowych – za uprzejmość i uśmiech w każdej sytuacji. Teraz są w panice. Będą musieli starać się o prawo pobytu.

Choć byłem żarliwym eurosceptykiem, dochodzę do wniosku, że opuszczenie Unii Europejskiej było straszną pomyłką.

W 2019 r. Rosja wydała na wszelkie środki masowego przekazu i komunikacji, uwzględniając zarówno formy oficjalne, jak i tzw. armie botów i fabryki trolli, około miliarda euro. Tymczasem Unia Europejska w analogicznym okresie zwiększyła budżet przeznaczony na walkę z dezinformacją do 5 milionów euro.

Dobra wiadomość jest taka, że nie musimy szukać nowego słowa na określenie kolejnego etapu w naszych relacjach – ono już istnieje. Tym słowem jest przyjaźń.

Nie jest zaskoczeniem, że dwa kraje, które wywołały najbardziej znaczące wstrząsy polityczne w ostatnich latach (Wielka Brytania i USA – brexit i wybór Donalda Trumpa), to te, które dotychczas znajdowały się w awangardzie globalizacji.

Warto spojrzeć, jak barometry poparcia dla idei Unii Europejskiej zaczęły pikować w ostatnich latach. Unia nie będzie w negocjacjach równym partnerem: to wbrew jej własnym interesom, gdyż boi się wzniecenia kolejnych emocji prowadzących do opuszczania jej struktur przez inne państwa.

Obserwujemy, jak do historii przechodzi system, w którym władza mogła korzystać z potęgi mediów w celu oddziaływania na opinię publiczną w taki sposób, aby trzymać ją w ryzach poprawności politycznej.

Europa nie jest już tym samym kontynentem, który po dwóch wojnach był ostoją spokoju. Dziś wyjeżdżając z danego kraju mamy coraz częściej świadomość, że gdy wrócimy tam po raz kolejny, odwiedzane przez nas miejsca już nie będą takie same.

Unia Europejska pogubiła się we własnej biurokracji. Jaki problem rozwiązała Bruksela w ciągu minionego dziesięciolecia? Kryzys w Grecji? Przedstawiła wizję i strategię rozwiązania konfliktu na Bliskim Wschodzie (chyba, że za taką wizję uznamy politykę imigracyjną kanclerz Angeli Merkel)? Miała pomysł na kryzys ukraiński? Co uznać za sukces? Stopę bezrobocia? Czy biurokratyczne rozwiązania na wyższych uczelniach? A może zakaz tolerowania jaskółek w oborach czy groźby pod adresem producentów oscypków?

“Sir, a Polska?” szepnęła ponoć na chwilę przed omdleniem w ramionach Napoleona, w jego łożnicy w murach Zamku Królewskiego w Warszawie, Maria Walewska. Powtórzmy za nią: a Polska? Trudne pytanie. Tym bardziej, że współczesna Maria Walewska zapewne by się znalazła, być może nawet bez trudu, ale Napoleona ewidentnie brak.

Trzeba powiedzieć wyraźnie: zamiary przeciwników integracji są całkowicie sprzeczne z naszym narodowym interesem. Ci, którzy chcą byśmy zostali jako jedyny kraj naszego regionu sam na sam z Rosją Putina, działają na szkodę Rzeczypospolitej.

Kluczem jest powszechna, otwarta, czysta w sensie unikania nienawiści i kłamstw debata europejska. Debata obywateli, regionów, narodów, państw — wszystkich partnerów europejskiego projektu. I dopiero po tej pracy można powiedzieć, że zmieniamy traktat lub nie. Zaczynanie od hasła „zmienić traktat” zaprowadzi nas na manowce populistyczno-sloganowej gry.

Wpraszanie się do Europy Rosji oraz prawie dwóch milionów nielegalnych migrantów, uciekinierów i starających się o azyl określają teraz agendę bezpieczeństwa Europy, a w niej i Trójkąt Weimarski. Jeśli Europejczycy mają sobie poradzić zarówno z Rosjanami, jak i kryzysami migracyjnymi, kluczowe będą bliskie stosunki między Berlinem, Paryżem i Warszawą.

Amerykanin z dumą wciąga co rano na maszt flagę amerykańską. Co ma z dumą robić Europejczyk? Europejczyk co najwyżej z dumą mówi o własnym kraju. Bycie Europejczykiem to pusty slogan, za którym nie idą żadne wartości. Budowanie jedności jedynie na wartości materialnej, a nie na ideach i wartościach wyższych, musi skończyć się fiaskiem.