W powstaniu styczniowym pojawiła się mocna szansa na rozerwanie solidarności trzech zaborców oraz uzyskanie wsparcia zachodnich mocarstw – Francji i Wielkiej Brytanii.

W 160. rocznicę powstania styczniowego Polacy, Litwini i Ukraińcy są narodami wolnymi; Białorusini walczą o swą wolność, a Rosjanie nadal słuchają rozkazów despoty.

160 lat temu, we wrześniu 1863 roku, w czasie powstania styczniowego Rosjanie zdemolowali pałac Zamoyskich w Warszawie, wyrzucając przez okno budynku znajdujący się wewnątrz fortepian, na którym grał niegdyś Fryderyk Chopin. Moment ten przeszedł do historii.

22 stycznia 2023 r. czytelnicy dziennika „L’Opinion” w całej Francji otrzymali serię tekstów o rosyjskim imperializmie, który od 250 lat destabilizuje – co kilkadziesiąt lat – Europę Środkową. Okazją jest 160. rocznica powstania styczniowego, ważnego aktu zrywu Polaków, Ukraińców, Litwinów, Białorusinów przeciw carskiemu despotyzmowi. Publikacje w weekendowym wydaniu „L’Opinion”, w którym piszą polscy historycy i intelektualiści, stanowią część większego projektu „Opowiadamy Polskę światu”.

Zapraszamy do lektury! Nr 48 Wszystko co Najważniejsze. Miesięcznik “Wszystko co Najważniejsze” już jest w EMPIKach w całym kraju, a wysyłkowo w Sklepie Idei.

Oto listy z pierwszych stu dni wojny – zapis doświadczeń tych, którzy znaleźli się w dwóch rzeczywistościach: bezsensownego krwawego konfliktu i codzienności wypełnionej dobrem płynącym z tak wielu stron.

Musimy być gotowi na próby kompromitacji współpracy polsko-ukraińskiej i odnawianie starych strachów, jakoby ukraińscy nacjonaliści przy pierwszej nadarzającej się okazji chcieli „wyrżnąć Lachów”, skoro tylko uda im się odeprzeć „Moskali”. Jednocześnie w stronę Ukrainy będą adresowane sugestie, „że ci Polacy, którzy przyjęli Ukrainki w swoich domach, zechcą na pewno je wykorzystać i odbiorą je ich prawowitym mężom, bohatersko teraz walczącym z rosyjskim agresorem”.

Twórcy filmowi, proponując futurologiczne wizje człowieka w kosmosie, notują tyle samo sukcesów i błędów, co naukowcy, którzy projektują rakiety i bazy kosmiczne. Jednak omyłki naukowców kryją laboratoria, a świadkiem wizji filmowych jest cała ludzkość.

Kwestia tożsamości religijnej jest nieodłącznym elementem globalizacji. Tak więc wiara i tożsamość wkroczyły w XXI wiek jako niekiedy budzące nadzieję, a niekiedy szkodliwe wymiary życia religijnego. Wyzwaniem dla wiernych jest trzymanie się duchowości znajdującej się w sercu każdej wspólnoty religijnej.

W najnowszym wydaniu tygodnika „Wszystko Co Najważniejsze” pytamy o historię i sposób, w jaki traktuje ją rosyjski prezydent i kremlowskie elity

Społeczeństwo żydowskie przykładało się do wsparcia rewolucji: w Warszawie powstały specjalne warsztaty, w których żydowscy rzemieślnicy „wzięci w rekwizycję” pracowali na potrzeby armii, szyjąc mundury, buty, produkując oporządzenie etc. Kasy bankierów zasilały skarb w potrzebne fundusze, kosztem i staraniem społeczeństwa żydowskiego zorganizowano lazaret oficerski.

Historia Ukrainy jest przepełniona okrucieństwem i masowymi grobami tak samo jak historia Polski. Głód i represje stalinowskie w latach 30. oraz okrucieństwa nazistów i Sowietów w czasie II wojny światowej są obecne w literaturze ukraińskiej. Była ona jednak w powojennych dekadach kontrolowana jeszcze ściślej niż literatura polska, a jawne eksploracje doświadczeń ucisku trudno było publikować.

Z uwagi na gorycz wcześniejszych stosunków polsko-ukraińskich jest to niezwykły historyczny zwrot akcji. W przeszłości Rosja była głównym beneficjentem ich niezgody. W końcu jednak wygląda na to, że nieszczęsna inwazja Putina jednoczy te dwa od dawna podzielone narody.

Z każdym dniem bohaterskiej obrony wolności Ukrainy tamta dawna, piękna, choć naznaczona tyloma wadami wspólna Rzeczpospolita na powrót staje się wspólną dziejową ojczyzną Polaków i Ukraińców.

Relacje między Polakami i Ukraińcami wciąż są skomplikowane. Ale pomoc, jakiej teraz Polacy udzielają Ukraińcom, pokazuje prawdę o naszych społeczeństwach.

Dzisiaj Ukraina jest krajem bardziej zróżnicowanym pod względem religijnym, językowym, ale także etnicznym. Dlatego możliwość przyjęcia milionów Ukraińców, a także tysięcy Białorusinów, którzy szukają schronienia w Polsce, jest szansą na odbudowę tego pokojowego współistnienia mimo różnic, które cechowało dawną Rzeczpospolitą. Polska, Litwa, Ukraina i Białoruś mają wspólną tradycję. Tradycja ta była konsekwentnie niszczona przez rosyjski imperializm. Dziś nie ma lepszej historycznej, ale i symbolicznej okazji, by ją odbudować.

Prawie 80 lat po zakończeniu II wojny światowej, rząd Polski żąda bilionowych odszkodowań. Premier Mateusz MORAWIECKI tłumaczy, dlaczego Niemcy muszą wziąć odpowiedzialność za swoje czyny.

Osiem kluczowych miesięcy wystarczyło, aby zmienić percepcję z kraju rządu Vichy do jednego z największych zwycięzców tej wojny.

Michał Anioł, który najbardziej wiekopomne dzieła wykonał w Rzymie, był wszechobecny w długim życiu Karoliny Lanckorońskiej.

Patrząc na rok 2023 z optymizmem, można zakładać powrót demokracji do łask po okresie pogorszenia jakości tego ustroju na świecie i kilku politycznych trzęsieniach ziemi w dużych, zaawansowanych gospodarkach. Autokracje są wyraźnie w odwrocie.

Czy muzyka popularna może poprowadzić nas w głąb siebie? Czy można dzięki niej spotkać Boga? Czy popowe piosenki mogą być źródłami teologicznymi? – pyta Dominik DUBIEL SJ

Duet Wojtyła-Ratzinger rządził Kościołem kilka dekad. To, że wybitny filozof, jakim był Karol Wojtyła, tak świetnie rozumiał się z wybitnym teologiem, jakim był Joseph Ratzinger, uformowało w historii Kościoła epokę, do której obecnie wielu tęskni.

Po kilku dekadach malejących wydatków rządowych, przerwanych przez globalny kryzys finansowy, wzrasta rola państwa. Pakiety wsparcia w czasie pandemii i kryzysu energetycznego odzwierciedlają zmieniające się oczekiwania co do roli rządu i będą trudne do odwrócenia, szczególnie przy zwalniającej gospodarce.

W dzisiejszym komentarzu Najważniejsze Dnia Michał KŁOSOWSKI pochyla się nad komentarzami narastającymi wokół pogrzebu Benedykta XVI. Jak podkreśla, dorobek Ratzingera będzie analizowany jeszcze przez wiele lat.

Bliska i merytoryczna współpraca oraz następstwo pontyfikatów łączą papieża Polaka i papieża Niemca. Magisterium Benedykta XVI stanowi najbliższy kontekst nauczania Jana Pawła II.

W mediach, a następnie w literaturze, wciąż mówiono i pisano o katastrofie w Czarnobylu. W rzeczywistości feralna elektrownia, poza nazwą, z Czarnobylem miała niewiele wspólnego. Najbliższym jej miastem, położonym w odległości kilku kilometrów, była licząca blisko 45 tys. mieszkańców Prypeć.

W 2021 roku w historycznych wnętrzach poznańskiego Bazaru prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ustanowieniu dnia 27 grudnia państwowym świętem – Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Ten, nie tylko militarny, triumf – jeden z największych w historii polskiego państwa i narodu – jest jednak nadal stosunkowo mało znany i doceniany. A przecież zwycięstwo trwającego kilka tygodni, w dużej części spontanicznego zrywu Wielkopolan sprzed ponad stulecia zadecydowało o powrocie kolebki polskiego państwa w granice odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej. 

ONZ jako organizacja bezpieczeństwa zbiorowego, której podstawowym obowiązkiem jest ochrona integralności terytorialnej jej członków, nie wywiązała się z tej roli – najpotężniejsze państwa po prostu ją ignorują.