Dla kształtowania opinii decydujący jest wpływ na krytyczne węzły sieci. Kto do kogo ma dostęp, jak przekaże swoją opinię. Ważne są treść i forma. W oświeceniowym Paryżu kaleczony francuski tylko ośmieszałby piszącego. A pozytywnie nastawiony amerykański prezydent (jak Wilson urobiony przez Paderewskiego) może przeważyć w procesie odzyskania niepodległości.
Głoszenie w internecie antynaukowych opinii wymaga zdecydowanego przeciwdziałania. To jedno z kluczowych wyzwań mających olbrzymie znaczenie dla kształtowania naszej przyszłości.
W 2019 r. Rosja wydała na wszelkie środki masowego przekazu i komunikacji, uwzględniając zarówno formy oficjalne, jak i tzw. armie botów i fabryki trolli, około miliarda euro. Tymczasem Unia Europejska w analogicznym okresie zwiększyła budżet przeznaczony na walkę z dezinformacją do 5 milionów euro.
Skuteczność rosyjskiej dezinformacji zależy od odporności społeczeństw na fałszerstwa, manipulacje i prowokacje. Historia staje się elementem dezinformacji nie bez przyczyny, wywołuje bowiem wiele emocji. Biorąc pod uwagę strategiczne cele polityki zagranicznej Rosji, powinniśmy przygotować się na długoterminową kampanię dezinformacyjną.
Rosyjska wojna informacyjna trwa i rozwija się w najlepsze. Zachód wciąż nie potrafi się jej skutecznie przeciwstawić. Triumfy święcą także działania pośrednie polegające na wykorzystywaniu agentów wpływu, „pożytecznych idiotów” oraz na trollingu osób zajmujących się wschodem. Propagandowe wrzutki, tworzenie “patriotycznych” portali, agentura wpływu w sieciach społecznościowych to już codzienność. Zachodowi wypowiedziano wojnę propagandową. Wiemy, jak się bronić?
Nie da się łatwo oszacować jaki jest koszt dezinformacji. Dysponujemy tylko szczątkowymi, wyrywkowymi sygnałami ile kosztuje wpis na portalach internetowych czy gdzie mieszczą się „fabryki trolli”. Prawem obywateli jest dostęp do informacji – rzetelnych i wiarygodnych.
Manipulowano i dezinformowano zawsze, ale dzisiaj jest to dużo prostsze. Czy usuwanie, zmienianie, doklejanie informacji do haseł w encyklopedii jest manipulowaniem? Jeżeli informacja (np. o widelcu) jest błędna, nie miała prawa znaleźć się w encyklopedii. Jeżeli jest prawdziwa, nie miała prawa zniknąć.
Zanosi się na bitwę o wartości. Po jednej stronie staje Unia Europejska, reprezentująca demokrację, wolność, rządy prawa i zinstytucjonalizowaną współpracę międzynarodową; po drugiej Putin, uosobienie autorytaryzmu, nietolerancji oraz wykorzystywania siły i zastraszania.
Nowy typ wojny pokazuje, że w rękach zdeterminowanej autorytarnej władzy nowe środki, jakie dała nam digitalna rewolucja mogą doskonale funkcjonować jako narzędzie zniszczenia równie groźne co czołgi i samoloty. Nowa digitalna broń nie ma tradycyjnego, fizycznego charakteru, nie ma na celu naszej fizycznej eliminacji. Nie chodzi też tylko o prostą dezinformację. Stawką jest coś więcej. Mówimy o broni, której celem jest podważenie i zniszczenie TOŻSAMOŚCI przeciwnika zanim zostanie fizycznie zaatakowany.
Umiejętnie prowadzona walka informacyjna umożliwiła Putinowi – jak dotychczas – uniknąć rzeczywistych, a nie tylko symbolicznych sankcji gospodarczych.
Zbyt często zapominamy, jak wielką siłą w świecie nowych mediów stanowi nasz CZAS, nasza UWAGA, nasza REKOMENDACJA. Nie rozmieniajmy jej na drobne. Nie bądźmy agentami wpływu, pudłami rezonansowymi obcej, niechętnej ukraińskim przemianom, siły.
