
Prof. Anna CEGIEŁA
Dehumanizując Ukraińców, Polaków, Gruzinów, Tutsi
Obowiązek obrony to za mało, by chcieć mordować bez oporów. Trzeba więc jeszcze zastosować taktykę dehumanizacji przeciwnika.

Prof. Ewa THOMPSON
Puste słowa, płytka polityka
Zarówno w języku dziennikarskim, jak i akademickim istnieje współcześnie oczekiwanie, że do opisywania spraw społecznych i międzynarodowych będzie się używać określonego zestawu terminów. Znajdują się w nim pojęcia „pozytywne”, takie jak „demokracja”, „prawa reprodukcyjne”, „różnorodność”, „wielokulturowość”, „równość”, „sprawiedliwość społeczna”, „LGBTQ+” i „Black Lives Matter”. Lista znaczeń „negatywnych” jest dłuższa i obejmuje takie słowa, jak: „faszyzm”, „nacjonalizm”, „populizm”, „nierówność”, „rasizm”, „autokracja”, „biały przywilej”, „dyskryminacja” i wreszcie „mowa nienawiści”, „przestępstwa z nienawiści”, przy czym te ostatnie mają posmak orwellowskich „przestępstw myślowych”.

Mariola SERAFIN
Opinie ponad faktami. Dialog przestał być możliwy
Im większy jest kryzys opinii, tym łatwiej przyjąć na wiarę podawane w atrakcyjny sposób „nowe prawdy” oraz zarządzać emocjami.

Michał BIAŁEK
O nieprzewidzianych konsekwencjach bycia racjonalnym, podejmowaniu decyzji w języku obcym i o myśleniu o myśleniu
Zdolność wyczucia, kiedy trzeba się zagłębić w problem i go rozpakować, jest najlepszą znaną psychologii wskazówką, jak ktoś będzie sobie radził z podejmowaniem decyzji.

Prof. Jurand WOJEWODA
Ewolucja, czas i teoria ekspansji
Zgodnie z zasadą, że kiedy ewoluuje jeden tylko element układu, to ewoluuje cały układ, nie da się zakwestionować ewolucji Ziemi. Dużo osób, w tym geologów, pozostaje przy „bezpiecznym”, cyklicznym pojmowaniu procesów, w tym geologicznych, odrzucając ewolucyjną teorię ekspansji.

Jędrzej STĘPIEŃ
Konwersacje na francuskim targu
Kilka starych krzeseł i nieduża tablica z pytaniem dnia rozstawione na cotygodniowym targu w małym prowansalskim miasteczku – oto sposób na bezpłatną naukę języka francuskiego, a przy tym dysrupcję w dziedzinie nauki języków i niewielki, choć poważny projekt kulturotwórczy.

Marcin BALICKI
Metafora. Narzędzie, zagrożenie, a może ostatnia przewaga człowieka nad maszyną?
Metafory są być może ostatnim bastionem ludzkiego sposobu myślenia, który będzie bronił się najdłużej przed algorytmami sztucznej inteligencji. Jeśli tak będzie, to długo jeszcze poezja, kreatywne myślenie, rozwój osobisty pozostaną domeną człowieka, której nie zagrożą maszyny. W pozostałym zakresie ludzkich kompetencji – nasz los w konkurencji z AI wydaje się przesądzony.

Tahar BEN JELLOUN
Frankofonia czy języki francuskie. Wizja świata
Francuzczyzna jest drzewem, a może lasem lub łąką, na której kolory łączą się z przyprawami nadającymi sensu i smaku naszej wyobraźni. To las, w który zapuściło się wielu pisarzy z całego świata aby zostawić w nim to, co najlepsze z ich twórczości.

Jacek SUTRYK
Szukając nadziei – w miesiąc po pożegnaniu Pawła Adamowicza
Zwracajmy uwagę na język, którym do siebie mówimy, na język, którego używamy w internecie. Bądźmy za siebie nawzajem odpowiedzialni. Jesteśmy to winni Pawłowi Adamowiczowi, jesteśmy to winni wszystkim innym ofiarom przemocy, szczególnie tym anonimowym. To, jak będzie wyglądał nasz codzienny język, jak będzie wyglądał język polityki, jakimi słowami będziemy budować nasze wartości, jest naszą wspólną sprawą.

Piotr APEL
Fakty do wyboru
Język przestał mieć znaczenie, przekaz jest wtórny. Ważne jest nawet nie to, by przekonać wyborców sympatią do siebie, ale to, żeby pokazać, że jest się odpowiedzią na braki drugiej strony, że wybierając jedną stronę, wyborca może zdecydować o tym, co jest prawdziwe.

Paulina MATYSIAK
Historia jednego tweeta, albo co to są feminatywy
Czy w jednym tweecie można zawrzeć przekaz, który poruszy serca jednych, a rozjuszy drugich? Mój tweet o treści: „Filolożka, doktorka, reżyserka, ministra, polityczka, prezydentka, filozofka, posłanka… Tak, są takie wyrazy. Tak, można ich używać. A nawet trzeba, bo będzie to świadczyć o równouprawnieniu kobiet w zakresie wykonywania zawodów i piastowania funkcji” wzbudził wiele emocji i kontrowersji.

Tomasz RYCHARSKI
"Jak mówić i pisać o nowych mediach? Kłopoty tłumaczy, ludzi korekty i redakcji"
Można by rzec, że druk wymusza na autorze, by dokładnie ustalił, co chce zakomunikować, gdyż dotarcie do czytelników z dodatkowymi wyjaśnieniami będzie trudne, a ewentualna dyskusja będzie możliwa już tylko poza książką (podczas gdy tekst opublikowany w internecie można w razie konieczności zmodyfikować).