język

Geniusz starożytnej kultury greckiej, która wynalazła politykę, polegał właśnie na jej głębokim osadzeniu w języku – pisze Ábris BÉNDEK.

W dobie niebywałego rozwoju technologii w ostatnich latach warto spojrzeć na to, co dało światu pismo i dlaczego ludzie zaczęli zapisywać idee, myśli i słowa.

Wulgaryzmy stanowią część mowy reliktowej. Pokazują, że nasz język nie jest innowacyjny. Jedynym rozwiązaniem jest cofnięcie się i oczyszczenie przedpola języka.

Jeśli więc coraz częściej mamy wrażenie, że kultura, jaka nas otacza, przypomina śmietnik, to nasza zazdrość wobec ruchów na rzecz ochrony przyrody wydaje się uzasadniona.

Język to jeden z najważniejszych wyznaczników człowieczeństwa oraz narzędzie, dzięki któremu uczestniczymy w świecie kultury i tworzymy relacje

To, że dziś spieramy się o sposoby użycia słów, uznałabym za wartościowe. Spory te pokazują, że cały czas identyfikujemy język z dobrem wspólnym, które wymaga dyskusji, czujności i wspólnej troski.

Wulgaryzacja języka przestaje nas razić dlatego, że uważamy, że mamy w określonych sytuacjach do niej prawo.

Obowiązek obrony to za mało, by chcieć mordować bez oporów. Trzeba więc jeszcze zastosować taktykę dehumanizacji przeciwnika.

Zarówno w języku dziennikarskim, jak i akademickim istnieje współcześnie oczekiwanie, że do opisywania spraw społecznych i międzynarodowych będzie się używać określonego zestawu terminów. Znajdują się w nim pojęcia „pozytywne”, takie jak „demokracja”, „prawa reprodukcyjne”, „różnorodność”, „wielokulturowość”, „równość”, „sprawiedliwość społeczna”, „LGBTQ+” i „Black Lives Matter”. Lista znaczeń „negatywnych” jest dłuższa i obejmuje takie słowa, jak: „faszyzm”, „nacjonalizm”, „populizm”, „nierówność”, „rasizm”, „autokracja”, „biały przywilej”, „dyskryminacja” i wreszcie „mowa nienawiści”, „przestępstwa z nienawiści”, przy czym te ostatnie mają posmak orwellowskich „przestępstw myślowych”.

Im większy jest kryzys opinii, tym łatwiej przyjąć na wiarę podawane w atrakcyjny sposób „nowe prawdy” oraz zarządzać emocjami.

Zdolność wyczucia, kiedy trzeba się zagłębić w problem i go rozpakować, jest najlepszą znaną psychologii wskazówką, jak ktoś będzie sobie radził z podejmowaniem decyzji.

Zgodnie z zasadą, że kiedy ewoluuje jeden tylko element układu, to ewoluuje cały układ, nie da się zakwestionować ewolucji Ziemi. Dużo osób, w tym geologów, pozostaje przy „bezpiecznym”, cyklicznym pojmowaniu procesów, w tym geologicznych, odrzucając ewolucyjną teorię ekspansji.

Kilka starych krzeseł i nieduża tablica z pytaniem dnia rozstawione na cotygodniowym targu w małym prowansalskim miasteczku – oto sposób na bezpłatną naukę języka francuskiego, a przy tym dysrupcję w dziedzinie nauki języków i niewielki, choć poważny projekt kulturotwórczy.

Metafory są być może ostatnim bastionem ludzkiego sposobu myślenia, który będzie bronił się najdłużej przed algorytmami sztucznej inteligencji. Jeśli tak będzie, to długo jeszcze poezja, kreatywne myślenie, rozwój osobisty pozostaną domeną człowieka, której nie zagrożą maszyny. W pozostałym zakresie ludzkich kompetencji – nasz los w konkurencji z AI wydaje się przesądzony.

Francuzczyzna jest drzewem, a może lasem lub łąką, na której kolory łączą się z przyprawami nadającymi sensu i smaku naszej wyobraźni. To las, w który zapuściło się wielu pisarzy z całego świata aby zostawić w nim to, co najlepsze z ich twórczości.

Zwracajmy uwagę na język, którym do siebie mówimy, na język, którego używamy w internecie. Bądźmy za siebie nawzajem odpowiedzialni. Jesteśmy to winni Pawłowi Adamowiczowi, jesteśmy to winni wszystkim innym ofiarom przemocy, szczególnie tym anonimowym. To, jak będzie wyglądał nasz codzienny język, jak będzie wyglądał język polityki, jakimi słowami będziemy budować nasze wartości, jest naszą wspólną sprawą.

Język przestał mieć znaczenie, przekaz jest wtórny. Ważne jest nawet nie to, by przekonać wyborców sympatią do siebie, ale to, żeby pokazać, że jest się odpowiedzią na braki drugiej strony, że wybierając jedną stronę, wyborca może zdecydować o tym, co jest prawdziwe.

Czy w jednym tweecie można zawrzeć przekaz, który poruszy serca jednych, a rozjuszy drugich? Mój tweet o treści: „Filolożka, doktorka, reżyserka, ministra, polityczka, prezydentka, filozofka, posłanka… Tak, są takie wyrazy. Tak, można ich używać. A nawet trzeba, bo będzie to świadczyć o równouprawnieniu kobiet w zakresie wykonywania zawodów i piastowania funkcji” wzbudził wiele emocji i kontrowersji.

Można by rzec, że druk wymusza na autorze, by dokładnie ustalił, co chce zakomunikować, gdyż dotarcie do czytelników z dodatkowymi wyjaśnieniami będzie trudne, a ewentualna dyskusja będzie możliwa już tylko poza książką (podczas gdy tekst opublikowany w internecie można w razie konieczności zmodyfikować).