PRL

Polska transformacja okazała się procesem ewolucyjnym. Dopiero we wrześniu 1993 roku ostatni rosyjscy żołnierze wyjechali z warszawskiego Dworca Wschodniego do Moskwy. Pięć i pół roku później Polska przystąpiła do Paktu Północnoatlantyckiego, a w roku 2004 do Unii Europejskiej.

W 1978 r. Michał Głowiński wszedł na kolejny poziom sprzeciwu wobec systemu, sygnując deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych.

Ks. Jerzy Popiełuszko był celem działań operacyjnych SB. Akcję inwigilowania o kryptonimie „Popiel” rozpoczęto w drugiej połowie 1982 r.

Zadanie postawione przed TKKŚ polegało na neutralizacji oddziaływania Kościoła katolickiego na społeczeństwo.

Kościół świadczący o Chrystusie był przez totalitarną władzę postrzegany jako zagrożenie dla niej. Najzupełniej słusznie, choć zagrożenie dla komunizmu stanowił on w zupełnie inny sposób, niż wydawało się ideologom marksizmu i pragmatykom władzy. Ksiądz Jerzy Popiełuszko zwalczany był przez komunistów jako polityczny przeciwnik – zginął jako świadek Chrystusa.

Nie ulega wątpliwości, że wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. stało się impulsem, który pchnął Romualda Spasowskiego i Zdzisława Rurarza do dramatycznej decyzji: zwrócenia się o azyl polityczny do rządu USA. Ucieczka dwóch ambasadorów nie nastąpiła jednak od razu; co więcej, była wynikiem znacznie bardziej skomplikowanego splotu przyczyn: zarówno politycznych i ideowych, jak i osobistych; a nawet prozaicznych.

Rolnicza „Solidarność” na terenie archidiecezji krakowskiej już na początku swej działalności, w październiku 1980 r., postanowiła szukać wsparcia w Kościele katolickim. Wobec braku dostępu do mediów informacje zachęcające do zakładania kół „Solidarności Wiejskiej” były więc przekazywane przez Kurię Metropolitalną w Krakowie i jej sieć parafialną.

Kościół i wspierane przezeń rolnictwo indywidualne rozsadzające system PRL od początku były postrzegane przez komunistów jako dwie główne siły antyustrojowe.

Czy dzisiaj, pamiętając prawie wyłącznie o Sierpniu 1980 i o pracowniczych protestach, jesteśmy wierni prawdzie o przeszłości?

Nie ma prawdziwej afery kryminalnej bez zagadkowego morderstwa – i w śledztwie dotyczącym „złotogłowych” wątek taki również się pojawił. Tajemnicza śmierć kolekcjonera Mariana Trojana kilkakrotnie posłużyła SB do bezpodstawnego w istocie sugerowania w najróżniejszych podsumowaniach i analizach, że grupa Mętlewicza nie cofała się nawet przed popełnieniem zabójstwa.

Zgoda na utworzenie polsko-rosyjskich spółek joint venture absolutnie zamknęłaby starania Polski o wejście do NATO.

Nie minęło wiele czasu: zaledwie trzydzieści lat temu, we wrześniu 1993 roku, ostatni rosyjski żołnierz wyszedł z Polski. To dziwna rocznica, bliska i odległa jednocześnie. Rosyjska wojna na Ukrainie sprawiła, że echa spraw zdawać by się mogło odległych i zamkniętych, powróciły. Historia się nie skończyła.

Rosjanie podczas negocjacji próbowali narzucić Polsce takie warunki, jakie niegdyś narzucili Finlandii, oznaczające de facto niepełną suwerenność. Starali się wymusić rozwiązania, które pozbawiłyby Polskę swobody w dziedzinie polityki zagranicznej i spraw bezpieczeństwa.

Dopóki w polskich granicach stacjonowały rosyjskie wojska, Polska była państwem zmierzającym do niepodległości, ale jeszcze nie niepodległym.

Pomimo że masowy ruch Solidarności lat 1980–1981 był zasadniczym impulsem prowadzącym do upadku komunizmu w latach 1989–1991 w Polsce i w całej Europe Środkowo-Wschodniej, to solidarnościowe dziedzictwo ideowe tego okresu w niewielkim stopniu zaważyło na przebieg transformacji gospodarczej w naszym kraju.

Nierzadko słyszymy, że historii jest za dużo, że nie jest ona współcześnie tak istotna. To nieprawda i nasze badanie potwierdza, że wśród Polaków istnieje głęboka świadomość tego, jak ważna jest dla nas historia.

Władysław Kozakiewicz, jeden z najwybitniejszych w historii polskich tyczkarzy, któremu kontuzja odebrała szansę na wysoką pozycję na olimpiadzie w Montrealu w 1976 r., pojechał na igrzyska olimpijskie do Moskwy w roli faworyta. I nie zawiódł kibiców w kraju, sięgając po złoto, ale dla poprawy samopoczucia Polaków zrobił o wiele więcej. Właśnie mijają 43 lata od pokazania Wielkiemu Bratu z Moskwy tzw. „gestu Kozakiewicza”.

Akceptując zastaną rzeczywistość, nie próbując odnaleźć i pochować osób pomordowanych przed laty, przyczynilibyśmy się do triumfu sprawców, do wymazania ofiar z naszej świadomości.

Leszek Kołakowski jawi się jako myśliciel niezwykle elegancki. Mógłby przypaść do gustu francuskiej publiczności.

Byliśmy pionierami, działającymi w nieustannie zmieniającym się otoczeniu i pod silną presją czasu – pisze Maria GINTOWT-JANKOWICZ.

Kogo symbolizuje dziś Anna Walentynowicz na okładce „Time”? Silną aktywistkę czy raczej matkę Polkę? I co to ma wspólnego z doświadczeniem oporu politycznego?

Na temat podpułkownika Ludwika Marszałka „Zbroi”, działacza organizacji NIE i WiN, na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” pisze Tomasz Balbus.

Jak dowodzi Monika Krawczyk, emigracja z Polski 1968 r. była największą odpowiedzią daną władzy Polski Ludowej przez Żydów.

Wojsko w systemie komunistycznym spełniało funkcję indoktrynacyjną, wtłaczając do głowy żołnierzy m.in. propagandową wizję historii.

Kardynał Wyszyński ataki władz na niego traktował jako jasny sygnał, że postępuje słusznie, działając w interesie Kościoła i społeczeństwa.

Wpływ wydarzeń 1968 r. na stosunki polsko-niemieckie był niewielki, co widoczne stało się już po 1970 r., gdy rozpoczął się proces ich normalizacji. Miały one jednak wpływ na obraz Polski i polskiego społeczeństwa w Niemczech.

W mediach, a następnie w literaturze, wciąż mówiono i pisano o katastrofie w Czarnobylu. W rzeczywistości feralna elektrownia, poza nazwą, z Czarnobylem miała niewiele wspólnego. Najbliższym jej miastem, położonym w odległości kilku kilometrów, była licząca blisko 45 tys. mieszkańców Prypeć.

Pblikujemy fragment książki „Dopaść Morawieckiego. Życie doczesne i wieczne Kornela buntownika”, wyd. Zysk i S-ka. Bogdan Rymanowski przenosi nas do 1979 roku i wizyty w Polsce Jana Pawła II.

Związek Radziecki miałby więcej strat niż korzyści z interwencji zbrojnej w Polsce na początku lat 80.

Młot i cyrkiel to elementy godła państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W herbie Szczecina widnieje z kolei głowa gryfa. Miasto portowe leży niespełna 150 kilometrów od Berlina. Po II wojnie światowej przypadło jednak Polsce. Szczeciński gryf nie splótł się z młotem i cyrklem.

W czasach zimnej wojny polscy żołnierze w ramach wielkiej ofensywy wojsk podległych Moskwie, mieli zdobywać północną część RFN, Danię, Holandię i Belgię. O polskich planach operacyjnych i tzw. systemie obronnym PRL pisze Jarosław PAŁKA.

Monografia – Szczecin. Miasto, którego nie było. Dyplomacja RFN i polskie przełomy 1970–1989 otwierała wieloletni projekt badawczy zainicjowany przez BBH OIPN w Szczecinie. Punktem wyjścia do niego stało się pytanie na ile kluczowe przesilenia polityczne w PRL, których główną areną stał się właśnie Szczecin, znajdowały stosowne odzwierciedlenie w raportach sporządzanych przez służby dyplomatyczne kluczowych państw NATO i Układu Warszawskiego.

Wspomnienia Zbigniewa Przyrowskiego (1921-2008), założyciela i wieloletniego redaktora naczelnego „Młodego Technika”, zostały wydane przez Instytut Pamięci Narodowej w opracowaniu naukowym Katarzyny i Jarosława Wasilewskich.

Zamiarem inicjatorów „Ruchu” było skupianie ludzi chcących zaangażować się w działalność niepodległościową – pisze Piotr BYSZEWSKI