Andrzej TALARCZYK
Lasy i woda. Próba odpowiedzi
Co prawda lasy mogą obniżać szczyty fali powodziowej w przypadku umiarkowanych opadów, jednak wraz ze wzrostem ich nasilenia wpływ lasów maleje. Na ile lasy mogą zatrzymywać wodę opadową, zależy od ich rodzaju, struktury oraz sposobu zarządzania nimi. Pod tym względem najefektywniejsze są drzewostany wielopiętrowe z bogatą roślinnością w dolnych partiach. Ale nawet i one są w stanie zatrzymać do 6 mm opadu w koronach i dalsze 1–4 mm przy gruncie.
Maciej FIJAK
Kto betonuje Kraków?
„Ktoś sobie ubzdurał, że bicie w temat betonozy i braku zieleni to dobry pomysł na zbicie kapitału politycznego” – mówił trzy lata temu prof. Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa. „Chcę rozbetonować miasto” – mówi dziś wieloletni zastępca prezydenta, Andrzej Kulig, który w wyborach startuje z poparciem… obecnego włodarza.
Monika KONIECZNA
Społeczne ratowanie rzeki Wilgi w Krakowie
Kiedy latem 2022 roku doszło do katastrofy ekologicznej na Odrze, wydawało się, że będzie to punkt zwrotny w myśleniu o rzekach w Polsce. Niestety, czas pokazał, że ani władze centralne, ani samorządowe, ani instytucje nie wyciągnęły żadnych wniosków. Dokładnie rok po tych wydarzeniach zatruto rzekę na naszym krakowskim podwórku. Mowa o Wildze, rzece przepływającej przez Kraków. W wyniku lipcowej katastrofy doszło do śmierci blisko dwóch tysięcy ryb. Wszczęte postępowanie, jak to w takich sprawach bywa, najpewniej zostanie umorzone, co oznaczać będzie, że kolejny raz nikt nie poniesie z tego tytułu konsekwencji, a rzekę nadal będzie można bezkarnie zatruwać i niszczyć.
Bjørn LOMBORG
Jordan B. PETERSON
Zrównoważony Rozwój? Musimy przyspieszyć i to zdecydowanie
Próbując zrobić wszystko naraz, ryzykujemy, że w istocie zrobimy bardzo niewiele – tak jak przez ostatnie siedem lat – piszą Bjørn LOMBORG i Jordan B. PETERSON
Maciej FIJAK
„Wspólnie dla Miasta”. Czy w Krakowie uda się zmienić priorytety?
Rok spotkań i warsztatów, ponad 50 osób zaangażowanych w liczne dyskusje i wreszcie efekt: 21 tez miejskich, 150 propozycji na lepsze miasto i inauguracja bardzo krakowskiego projektu, do którego każdy może dołączyć. Mowa o Koalicji Ruchów Krakowskich – „Wspólnie dla Miasta”. „Kraków się zmienia, zmieniają się także wyzwania przed nim stojące. Czas zmienić priorytety, które wytyczają drogę rozwoju i zarządzania naszym miastem” – można przeczytać w raporcie.
Kamil SZCZEPKA
Kraków nad Wisłą
W Krakowie tereny nadrzeczne mogą być miejscem edukacji przyrodniczej mieszkańców. Tych młodszych i starszych.
Alessio TERZI
W jaki sposób historia może pomóc nam uniknąć katastrofy klimatycznej
Niektóre cywilizacje przetrwały, inne upadły. Jednak żadna z nich nie rozwiązała swoich problemów mrzonkami o postępie moralnym, dobrowolnym niedostatku i wzniesieniu się ponad materializm ekonomiczny. Nie widzę powodu, dla którego tym razem miałoby być inaczej.
Prof. Zdzisława PIĄTEK
Ekologiczne nawrócenie. Radykalna zmiana stosunku człowieka do przyrody
Sądzę, że era ekologiczna to osiągnięcie przez ludzki rozum stanu dojrzałości. Sądzę tak dlatego, że działania człowieka zjednoczonego ze światem przyrody są działaniami w interesie dobra wszystkich gatunków istniejących obok nas we wspólnocie biosfery, a nie tylko działaniami w interesie gatunku ludzkiego kosztem interesów innych gatunków.
Popołudniowe Espresso
Zatruta woda w Odrze. Od dziś zamknięcie dostępu do rzeki, na miejscu wojsko
W ciągu ostatnich dni na obszarze woj. lubuskiego (między innymi Cigacice, Krosno Odrzańskie, Słubice) odłowiono około 5 ton martwych ryb.
Bogdan ZDROJEWSKI
#RozmowyNajważniejsze. Wrocław w czasie powodzi tysiąclecia
Praca pod presją czasu i żywiołu nie wymaga pedantyczności sprawowania urzędu, ale automatycznej konwersji na politykę zarządzania kryzysowego i komunikacji informowania o zagrożeniach. W rozmowie z Mikołajem CZYŻEM Bogdan ZDROJEWSKI opowiada o Powodzi Tysiąclecia we Wrocławiu.
Andrzej KASSENBERG
Gospodarka umiaru powinna być naszym celem
Zetknąłem się z analizą największych firm na świecie – prawie 70 proc. ma jakieś dokumenty, które mówią o tym, że firmy te będą działać na rzecz klimatu. Ale jeśli się temu przyjrzymy, to stwierdzimy, że w znaczącej części nie ma tam konkretów, które by pozwalały wierzyć, że to się stanie. Część biznesu musi przestać funkcjonować.
Prof. Aleksander SURDEJ
Planowanie ekologiczne – ważna idea rodem z Francji
W zakończonej niedawno kampanii prezydenckiej we Francji pojawił się termin planowanie ekologiczne, który podchwycony przez prezydenta Emmanuela Macrona ma stać się motywem przewodnim jego drugiej kadencji prezydenckiej. Czy termin ten używany jest jako kolejne mobilizujące, lecz niejasne hasło, czy też może stać się podstawą wdrażalnego programu społeczno-gospodarczego?
Bjørn LOMBORG
Panika związana ze zmianami klimatu kosztuje biliony, szkodzi biednym i nie ratuje planety
Osobliwa obsesja na punkcie zmian klimatycznych sprawia, że przechodzimy od marnowania miliardów do marnowania bilionów dolarów na bezowocne polityki. Jednocześnie ignorujemy coraz więcej pilniejszych i łatwiejszych globalnych wyzwań.
Mateusz M. KRAWCZYK
Michał KŁOSOWSKI
Tu nie chodzi (tylko) o węgiel
O konieczności ratowania klimatu mówi się coraz więcej i coraz głośniej. Przoduje w tym globalne Południe, bo tam zmiany ziemskiego klimatu są po prostu najbardziej odczuwalne.
Prof. Michał KLEIBER
Walka ze zmianami klimatu. Damy radę?
Wzrost światowych cen energii może wywołać w wielu krajach poważne niepokoje społeczne krytyczne wobec całej polityki proklimatycznej. W Unii Europejskiej – w szczególności programu Fit for 55.
Prof. Thomas Hylland ERIKSEN
Schładzanie przegrzanego świata
Dominacja człowieka nad planetą coraz częściej ujawnia niezamierzone skutki uboczne, diagnozując postępowe i optymistyczne wizje nowoczesności jako krótkowzroczne, niewrażliwe i ostatecznie destrukcyjne.
Mariola SERAFIN
Znikające morze. O historii Morza Martwego
By uniknąć całkowitej degradacji środowiska, poszukiwane są środki zaradcze. Największym podjętym przedsięwzięciem jest budowa kanału łączącego Morze Martwe z Morzem Czerwonym, które dzieli niecałe 200 kilometrów – pisze Mariola SERAFIN.
Jean-Paul OURY
Zielona dystopia, czyli o tym, jak manipuluje się naszymi lękami
Zielony marketing strącił cywilizację nauki i postępu z piedestału, narzucając swoją agendę technologiczną pełną rozwiązań „made in Nature”. Gdy te okazują się niedoskonałe, szybko znajdują wsparcie ze strony polityków. To wtedy zielona ideologia przejmuje władzę i zaczyna dyktować warunki.
Adam CZYŻEWSKI
Dekarbonizujmy skutecznie i globalnie, a nie szybko i lokalnie
Komisja Europejska ma ambicje, by stać się liderem dekarbonizacji. Jeśli misją UE jest doprowadzenie do ekologizacji planety, to wizja i plan działania powinny przekonać inne kraje, spoza UE, do przyłączenia się do tych wysiłków.
Prof. Zygmunt KĄCKI
Utracone bogactwo polskiej przyrody
W Polsce 42 gatunki wymarły, a 124 taksony są krytycznie zagrożone wymarciem. Na Dolnym Śląsku 34 proc. flory jest zagrożone wymarciem, 63 taksony wymarły, 98 jest krytycznie zagrożonych, 90 wymiera, natomiast 144 są narażone na wymarcie. Według najnowszych danych, opublikowanych w maju 2019 roku, milion gatunków roślin i zwierząt na świecie jest zagrożonych wyginięciem.
Andrzej KASSENBERG
COP24. Dziesięć celów najważniejszych
Interes przyszłych pokoleń musi stać się równoprawny interesowi bieżącego pokolenia i poszczególnych jego grup. W jaki sposób? W dziesięciu punktach odpowiada Andrzej KASSENBERG.
Prof. Michał KLEIBER
Walka ze zmianami klimatu – naprawdę damy radę?
Trudno jest uwierzyć w podjęcie w globalnej skali szybkich i skutecznych działań w sprawie zaostrzonych ekologicznych postulatów. Zapewne z trudno wyobrażalnymi konsekwencjami, niestety lekceważonymi przez wielu dzisiejszych decydentów, bo odległymi w czasie o parę dekad…
Ralf FÜCKS
Zielony wzrost. Apokalipsa czy narodziny nowej epoki?
Europa ponownie stanie na nogi dopiero wtedy, gdy wykorzysta kryzys jako szansę na wielki skok naprzód w kierunku większej politycznej integracji i zarazem odnowy naszej gospodarki. Europa ma potencjał, by stać się pionierem zielonej rewolucji przemysłowej. Na tym właśnie polu rozstrzygnie się zarówno dobrobyt przyszłych pokoleń, jak i rola Europy w świecie.
Maciej HACAGA
"Domek z kart kryzysów klimatycznych i społecznych"
Trudno się dziwić, że ludzie z zagrożonych części świata uciekają przed dotkliwymi powodziami czy suszami. Już dziś służby graniczne UE nie są w stanie skutecznie kontrolować przemieszczeń ludności, czego wyraźnym obrazem jest kryzys migracyjny. Łącznie, w ciągu ostatnich 7 lat prawie 160 milionów ludzi zostało zmuszonych do zmiany miejsca zamieszkania w związku z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.