Curie

Praca uczonego jest zbyt skomplikowana i subtelna na to, by w jednym momencie pewność nowej wielkiej prawdy mogła przed nim zabłysnąć. Maria, stojąc znużona przed swymi aparatami, nie odczuła, być może, żadnego radosnego triumfu.

Née en 1867 la scientifique Maria Sklodowska Curie a reçu de nombreux hommages à l’occasion de son 150ème anniversaire. Quelles leçons retenir de ce personnage hors du commun dans le cadre d’une réflexion sur le rapport science et société ?

Aujourd’hui, à l’occasion du cent cinquantenaire de la naissance de Maria Skłodowska, l’exposition qui lui est consacrée est l’occasion d’évoquer la place du Panthéon dans le paysage quotidien de Marie Curie et les liens professionnels et privés qu’elle a entretenus avec les personnalités, scientifiques ou pas, inhumées dans ce haut lieu de la mémoire française.

La conséquence directe des travaux sur le radium et le polonium, outre évidemment le feu dans les cœurs des savants attisé par ces rayonnements mystérieux, comme se plaisait à dire la presse de l’époque, a été la création de l’Institut du Radium où on menait les toutes premières recherches interdisciplinaires en chimie, physique et médecine. Cela, à son tour, a sauvé la vie de nombreux soldats pendant la Première Guerre mondiale.

Wyrastałem w pokoleniu zaciekawionym technologią, dumnym z jej rozwoju i przekonanym o celowości postępu technologicznego. W czasach, gdy nie było czasopism open-access, listy filadelfijskiej czy indeksu Hirscha, a jedynym celem przyświecającym odkryciom było rzetelne poszukiwanie prawdy. Dążenie do prawdy, pasja i oddanie, jakie przyświecały wtedy ludziom nauki, były powodem tego, że profesor wyższej uczelni razem z lekarzem zajmowali pierwszą lokatę w rankingach zawodów prestiżowych, jako zawody zaufania publicznego.

Au moins 360 écoles dans toute la France portent le nom de Marie Curie. Parmi les femmes les plus célebrées, elle arrive troisième, après Jeanne d’Arc et sainte Marie. Chez les hommes, elle est devancée par des personnalités telles que Victor Hugo, Louis Pasteur, Jean Jaurès, Antoine de Saint-Exupéry ou saint Joseph. Il convient d’ajouter que juste derrière Marie, à la 13e position, se place son époux Pierre Curie.

En ces temps de célébration d’une grande dame de la science, concluons en signalant que l’aventure des Lumières n’est pas terminée : elle ne fait que commencer. Sur les traces de nos grands anciens, hommes ou femmes, soyons des Hussards de la Connaissance.

Maria Curie, w swojej słynnej pracy na temat wyizolowania radu, wpisywała się w działania o charakterze naukowym, a nie „technicznym” czy „technologicznym”. Dlatego proponuję, by nie uważać Marii Curie za „chemiczkę”, ale raczej za naukowca w dziedzinie chemii. Od kilkudziesięciu już lat walczę o to, by przestano mieszać te trzy pola: techniczne, technologiczne i naukowe.

Le potentiel scientifique réuni de la chimie de Wrocław est énorme, et les résultats – mesurés par la quantité et la qualité des publications scientifiques et des brevets – sont impressionnants. Cette année, l’Université de Wrocław s’est retrouvée, parmi trois universités polonaises, sur la liste Top 500 du classement mondial ARWU Chemistry, conjointement avec l’Université de Varsovie et l’Université Jagellon.

Na przykładzie wielkich uczonych, takich jak Maria Skłodowska-Curie i jej córka Irena Joliot-Curie, widać wyraźnie, że prawdziwy pasjonat nauki musi mieć ogromną wyobraźnię, nie tylko wiedzę. Ponadto niezbędna jest wytrwałość w realizowaniu swoich pomysłów, często bez wsparcia finansowego państwa. Tylko ktoś, kto ma dużo pozytywnej energii, siły i ciekawości świata, jest w stanie przetrwać w jednym z najgorzej opłacanych i niedocenianych zawodów świata.

Nous assistons à une situation assez paradoxale : nous formons assez onéreusement et à un niveau relativement élevé des ingénieurs, physiciens, médecins, naturalistes pour ensuite affirmer que notre État est trop pauvre pour pouvoir les embaucher.

Wśród około miliona Ukraińców, którzy osiedlili się na dłużej lub krócej w Polsce, około 30% stanowią osoby z wyższym wykształceniem. To oni i im podobni powinni zapragnąć przejść do świata nowych technologii i zrealizować swój „polski sen”. Czy tak się stanie, zależy od nas, wiary młodych Polaków w możliwość osiągnięcia sukcesu w Polsce oraz atrakcyjności polskiej kultury. I znacznie mniej od systemu zachęt przez dotacje udzielane start-upom oraz wszechobecnej proinnowacyjnej retoryki.

W debacie #Curie2017 w dniu 150. rocznicy urodzin Marii Skłodowskiej wzięły udział Natacha HENRY i Marie-Noëlle HIMBERT, autorki dwóch najważniejszych dziś książek o Wielkiej Polskiej Noblistce. Debatę, na którą przybyli francuscy deputowani, politycy, naukowcy, dziennikarze, liderzy opinii nadający ton postrzeganiu Polski we Francji otworzył JE Ambasador Rzeczpospolitej w Paryżu Tomasz MŁYNARSKI. Debatę prowadził prof. Piotr BIŁOS z INALCO.

Maria kształtuje światopogląd, który będzie jej drogowskazem przez całe życie: wiara w naukę i postęp, uświadomiona laickość i łagodny antyklerykalizm, ostry sprzeciw wobec wszelkich przywilejów klasowych i wobec antysemityzmu. Także przekonanie, że nauka oraz oświecony socjalizm mogą przyczynić się do stworzenia bardziej sprawiedliwego społeczeństwa, gwarantującego wszystkim równe szanse, równość płci oraz emancypację kobiet.

En s’inscrivant à la Sorbonne, elle francise son prénom et devient définitivement Marie. Licenciée de physique avec mention très bien deux ans après son arrivée à Paris, elle rentre en Pologne pour réaliser son rêve, enseigner…

Los Polski, która jest wówczas podzielona między Imperium rosyjskie, Austrię i Prusy jest bardzo ważną kwestią dla całej rodziny. W domu, narażając się na aresztowanie, czyta się polskich poetów, w szczególności Adama Mickiewicza i Juliana Niemcewicza, jednego z inicjatorów powstania listopadowego w 1830 roku.

Dans le débat #Curie2017, le jour du 150e anniversaire de Marie Skłodowska, sont intervenues Natacha HENRY et Marie-Noëlle HIMBERT, auteures des deux plus importants livres aujourd’hui sur la grande Polonaise, deux fois couronnée du Prix Nobel. Le débat auquel ont assisté députés, hommes et femmes politiques, scientifiques, journalistes et leaders d’opinion français qui donnent le ton à la perception de la Pologne en France a été ouvert par SE l’Ambassadeur de la République de Pologne à Paris Tomasz MŁYNARSKI. Le débat a été animé par Piotr BIŁOS d’INALCO.

Dwudziestowieczna nauka została zdominowana przez dwie wielkie teorie: teorię względności i fizykę kwantową. Od kilkudziesięciu już lat wielu specjalistów poszukuje tej jednej teorii, która harmonijnie połączyłaby je obie, ale jak dotąd bez większych sukcesów. Czekamy, chyląc czoło nad dokonaniami niezwykłej Polki, na kolejną Marię Curie-Skłodowską.

La science du XXe siècle aura été dominée par deux grandes théories, la relativité et la physique quantique. Depuis plusieurs décennies déjà, de nombreux spécialistes recherchent LA théorie qui les unirait harmonieusement mais, jusqu’à aujourd’hui, sans réel succès. Peut-être qu’une nouvelle « Marie Curie » nous mettra-t-elle sur la voie…

A une époque où les étudiants ont tendance à se désinteresser des disciplines scientifiques et que la question est de comment les motiver nous devrions méditer sur les dix leçons de Marie Curie à ses enfants. Ces Leçons de Marie Curie, s’adressent à de jeunes enfants, elles ne font intervenir que leur environnement avec les expériences simples à réaliser et à expliquer, et sont une excellente intitiation à la méthode scientifique, comme nous avons pu l’observer avec notre fille et ses collègues.

W czasach, gdy studenci mają skłonność przejawiać brak zainteresowania dyscyplinami naukowymi i gdy pojawia się problem, jak ich zmotywować, powinniśmy przemyśleć dziesięć lekcji Marii Curie-Skłodowskiej udzielonych swoim dzieciom.

Do roku 2015 Maria Curie była patronką co najmniej 360 szkół we Francji. W tej statystyce wśród kobiet plasowała się na trzecim miejscu, po Joannie d’Arc i św. Marii. Wśród panów wyprzedzały ją takie osobistości, jak Victor Hugo, Louis Pasteur, Jean Jaurès, Antoine de Saint-Exupéry czy św. Józef.

Le 7 novembre de cette année nous fêtons le 150e anniversaire de la scientifique Marie Curie-Skłodowska. Pour moi, elle reste éternellement jeune et vivante. Elle m’accompagne depuis toujours. Le président de la République de Pologne Ignacy Mościcki, dans sa lettre de condoléances adressée à Irène Joliot-Curie pour la mort de sa mère, écrivait : La Pologne perd, en la personne de feu Madame Curie-Skłodowska non seulement une scientifique qui a honoré le nom de sa patrie dans le monde entier, mais une grande citoyenne, qui, durant toute sa vie, n’a cessé de veiller aux intérêts de sa nation.

Je n’aurais jamais crû que le 7 novembre, l’année du 150e anniversaire de Marie Salomé Skłodowska, par des aléas du sort, moi, née à Jarocin en Pologne, je me trouverai à Paris, non pas en touriste mais en tant qu’attaché temporaire de recherche et d’enseignement à l’Université Pierre et Marie Curie à Paris. Je marchais maintenant sur les traces de Marie Curie-Skłodowska, en prenant les mêmes rues qu’elle, la rue Lhomond, la rue d’Ulm, et en voyant surgir au bout la coupole du Panthéon.

Nigdy nie sądziłam, że 7 listopada, w roku 150. urodzin Marii Salomei Skłodowskiej zrządzeniem losu ja, jarocinianka z urodzenia, znajdę się w Paryżu, i to nie jako turystka, ale jako attaché temporaire de recherche et d’enseignement na Uniwersytecie Piotra i Marii Curie w Paryżu. 

Prezydent RP Ignacy Mościcki, przesyłając Irenie Joliot-Curie kondolencje z powodu śmierci matki, pisał: Polska traci w śp. Pani Skłodowskiej-Curie nie tylko uczoną, która imię swej ojczyzny wsławiła w całym świecie, ale i wielką obywatelkę, zawsze przez całe życie czujnie stojącą na straży interesów swego narodu. Myślę, że Polska nigdy nie straciła i nie straci Marii Curie-Skłodowskiej, gdyż żyje ona ciągle w nas.

Marie Skłodowska-Curie ou Marie Curie-Skłodowska ? En France, le pays avec lequel elle a lié sa vie familiale et scientifique, le nom du mari vient, en effet, en premier. Je garderai ici cependant la syntaxe de la langue polonaise, en plaçant son nom de jeune fille avant celui de son mari. Un argument en faveur de ce choix se trouve dans l’article que Marie Skłodowska-Curie a publié dans la revue « Chemik Polski », en le signant justement de cette façon-là.

Les pays qui réussissent sont non seulement ceux qui attirent des investissements étrangers mais qui savent aussi bâtir leur économie sur leurs propres capitaux, développer leurs technologies et produits ainsi que soutenir leurs entreprises locales – les PME en particulier. Et tout cela reposant évidemment sur des règles du marché stables et claires, et sur un soutien raisonnable de la part de l’État.

W czasie, gdy Emmanuel Macron mnoży prowokacje wobec grupy Wyszehradzkiej a zwłaszcza wobec Polski – w takich kwestiach jak uchodźcy, pracownicy delegowani czy też widmo Europy wielu prędkości –, warto przypominać tysiącletnią historię stosunków między Francją a Polską.

Relation d’une discussion à deux voix, tenue lors du débat #Curie2017 durant le Forum Économique de Krynica par deux éminentes Françaises : Natacha HENRY i Marie DUTREIX.

Sukces odnoszą kraje, które nie tylko przyciągają zagraniczne inwestycje, ale potrafią też budować swą gospodarkę w oparciu o własny kapitał, rozwijać swoje technologie i produkty oraz wspierać rodzime przedsiębiorstwa – szczególnie małe i średnie. A wszystko to oczywiście w ramach stabilnych i przejrzystych reguł rynkowych oraz przy sensownym wsparciu ze strony państwa.

Łączny potencjał naukowy wrocławskiej chemii jest olbrzymi, a wyniki — mierzone liczbą i jakością publikacji naukowych i patentów — są imponujące. Wrocławskie instytuty chemiczne mają najwyższe ministerialne klasyfikacje A lub A+ i są rozpoznawalne nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. W tym roku Uniwersytet Wrocławski znalazł się wśród trzech polskich uniwersytetów na liście Top 500 światowego rankingu ARWU Chemistry, wraz z UW i UJ.

Pour la France, dont le nouveau président, Emmanuel Macron, a mis l’Europe au cœur de son projet, l’Est européen est primordial à un quadruple titre.