sztuczna inteligencja

Metafory są być może ostatnim bastionem ludzkiego sposobu myślenia, który będzie bronił się najdłużej przed algorytmami sztucznej inteligencji. Jeśli tak będzie, to długo jeszcze poezja, kreatywne myślenie, rozwój osobisty pozostaną domeną człowieka, której nie zagrożą maszyny. W pozostałym zakresie ludzkich kompetencji – nasz los w konkurencji z AI wydaje się przesądzony.

Chciałbym wierzyć głęboko w to, że zbliżamy się właśnie do punktu krytycznego, w którym nastąpi odwrót od niesprawdzonych informacji, powierzchownej wiedzy i krzykliwych tytułów. Na naszych oczach dzieje się rewolucja. Tylko ci, którzy ją dostrzegą i zaczną w niej uczestniczyć, mają szansę na nowo wygrać. Bo niestety kolejny rok umocni podziały i rozwarstwienie już nie tylko ekonomiczne, ale też intelektualne.

O ile w XX w. przetwarzaliśmy dane w informacje, informacje w wiedzę, a tę w mądrość, o tyle obecnie ze względu na ilość danych ludzie nie są w stanie efektywnie ich przetwarzać. Zatem proces przetwarzania danych w informacje powinien zostać scedowany na algorytmy, których zdolności do ich analizy daleko wykraczają poza ludzkie, abyśmy mogli skoncentrować się na przekształceniu wiedzy w mądrość, w której maszyny w przewidywalnej przyszłości nie będą w stanie nas tak sprawnie wyręczyć.

Kiedyś Ameryka dominowała na tyle, że mając najlepsze uniwersytety, publikowała wyniki (co napędza życie intelektualne), a i tak w implementacji i produkcji dominowała nad innymi. Dziś może Ameryka ma najlepsze uniwersytety, ale Chiny mają wielokrotnie więcej praktycznych implementatorów, zaprawionych w bojach. Do tego na tych uniwersytetach studiują Chińczycy i uczą się intensywniej od Amerykanów.

Laboratoria SI mogą wzmocnić pozycję Polski na świecie. Kraje Europy, Azji, Afryki, Bliskiego Wschodu i obu Ameryk zaczęłyby się liczyć z Polską oraz śledzić jej działania i uwzględniać je w swoich planach.

Zapisywanie rozmów telefonicznych z każdego telefonu w USA wymaga mniej niż 300 petabajtów lub 30 milionów dolarów rocznie. Ciągłe rejestrowanie życia na wideo wymagałoby 700 gigabajtów na osobę rocznie. Pomnóżmy to przez liczbę obywateli Stanów Zjednoczonych, a otrzymamy 2 eksabajty rocznie, co obecnie kosztuje 200 milionów dolarów. Jest drogie, ale możliwe, a cena będzie spadać.

Nikt nie nadąża z definiowaniem pojęć, a tymczasem brak nam przemyśleń nad moralnością w relacji człowiek-maszyna. Przede wszystkim o tym, ile wirtualności i robotyki jesteśmy w stanie zaakceptować w swoim życiu. Robot jest przecież intruzem i kwestią etyki będzie zdecydowanie, jak się z tym czujemy i co zrobimy.

Automat nie ma potrzeby tworzenia muzyki, nie tworzy jej sam z siebie dla samej przyjemności usłyszenia dźwięków, by nie pozostawać w ciszy, nie podejmuje wyzwania stopniowego przekraczania swoich ograniczeń. Muzyka nie jest celem. Być może dlatego muzyka tworzona komputerowo nie budzi szczególnego entuzjazmu.

Wszystkim nam zależy na naszej wolności, swobodach obywatelskich, ochronie bezpieczeństwa, pokoju i dobrobycie. Choć krzycząc na siebie osiągniemy jakiś efekt, a nawet tymczasowe rozwiązanie, lepiej byłoby zwrócić się do robota ze śrubokrętem w ręku i programistą na podorędziu.

Perspektywa osiągnięcia przez AI poziomu superinteligencji może wydawać się zbyt odległa, by się nią przejmować, zwłaszcza że jest wiele pilniejszych problemów. Ale warto zastanowić się, jak możemy zaprojektować AI, tak by brała pod uwagę interesy ludzi i w ogóle wszystkich istot myślących (łącznie z maszynami, jeśli staną się także istotami świadomymi, z własnymi interesami).