inteligencja

Wrocław – z ostatnią, gigantyczną inwestycją Intela w okolicy – jest dla międzynarodowego biznesu „skrzynią skarbów”. Jednocześnie sam traci „polskie klejnoty”.

Superkomputer nie pozwoliłby żadnemu intruzowi, by nam psuł humor podejrzeniami, że otaczający nas świat jest fikcją.

Polska potrzebuje liczniejszej, prawdziwie kulturalnej elity. Na tyle licznej, by mogła skutecznie przeciwstawić się dziś dominującym siłom niszczącym polską i katolicką tożsamość. To musi zacząć się odnową szkolnictwa, a tę należy zacząć od odnowy szkolnictwa wyższego – by zacząć kształcić nauczycieli, którzy przyniosą szkołom podstawowym i średnim kadrę zdolną dzieci i młodzież uczyć umiłowania Dobra, Prawdy i Piękna.

Intelektualista przemawia z „katedry”: wygłasza wykłady, pisze w gazetach i czasopismach, bierze udział w audycjach radiowych lub telewizyjnych. „Katedra” stanowi część jego roli: również dlatego intelektualista jest słuchany bardziej niż inni. A przynajmniej tak było dotychczas. Coś innego dzieje się bowiem w dobie internetu, kiedy każdy może objąć katedrę, a niektóre media, zwykle otwarte i przychylne dla intelektualistów, docierają dziś do coraz mniejszej liczby osób – twierdzi prof. Sabino CASSESE

Jednym z głównych powodów niezwykłego wpływu pracy profesora Ryszarda Legutki w Ameryce jest to, że obecnie trudno jest odróżnić znaczną część społecznego liberalizmu reprezentowanego przez instytucje europejskie od niemal identycznego społecznego liberalizmu amerykańskiej lewicy.

Zniknęły problemy sprzed lat, które cementowały inteligencję jako grupę społeczną, co oznacza jednocześnie, że inteligencja jako grupa społeczna także zanika.

Doprowadzono do sytuacji, w której każdy uczestnik debaty czuje się depozytariuszem swojej własnej „prawdy”, czyniąc z niej dogmat i starając się przekonać do niego opinię publiczną. Nikt nie przydaje wartości opiniom drugiego człowieka, a dojście do prawdy stało się już niemożliwe.

„Solidarność” wciągnęła do polityki, a także na jej obrzeża całe tabuny profesorów i artystów, którzy jednak wkrótce potem stali się bardziej kulą u nogi polskiej polityki aniżeli jakimś ożywczym źródłem jej autorefleksji i publicznej debaty.

Niedocenienie inteligencji pociąga za sobą niedoszacowanie potencjalnej potęgi sztucznej inteligencji.

Polska jest zbyt dużym krajem, by zdać się jedynie na import myśli z zagranicy. Trzeba nam żywej, oryginalnej i nieoczywistej debaty publicznej. Oto kilka sposobów, jak pójść (albo przynajmniej zacząć iść) w tym właśnie kierunku.

Władza samorządowa jak każda podlega krytyce, a ministerstwo nie może być niemową, kiedy samorządy, często nawet kierując się dobrymi intencjami, czynią krzywdę kulturze. Jednocześnie ministerstwa odpowiedzialne za edukację, kulturę czy naukę mają szczególną powinność przedkładania dobra wspólnego nad polityczność.

Z Polski może wyjść coś mądrego, co pomoże Zachodowi wyplątać się z jego błędów. Nie wyśmiewam słów premiera Morawieckiego o rechrystianizacji Europy. O tym wcześniej mówił Jan Paweł II. Tylko chciałbym za tym widzieć myśl, przesłanie. Coś, co uwolni nas od fałszywego, iluministycznego zastoju. Ale co nie będzie też populizmem, wyrazem naszej megalomanii – mówi Krzysztof ZANUSSI w rozmowie z Piotrem ZAREMBĄ.

Święto 5-lecia Wszystko Co Najważniejsze 8 maja 2019 roku w Warszawie uświetnił wygłaszając wykład wprowadzający do debaty Zwrotnice modernizacji premier Mateusz MORAWIECKI. W kolejnej już debacie z naszego cyklu Debata Polska wzięli udział prof. Michał KLEIBER, prof. Andrzej CHWALBA, prof. Zdzisław KRASNODĘBSKI. Debatę moderował Eryk MISTEWICZ.

W wojnie wykształciuchów z chamami dokonał się bunt mas – udało im się narzucić swój język elitom. Pierwszą ofiarą wojny o godność jest zdrowy rozsądek. Niebezpiecznie zaczęły znikać miejsca, w których toczyć się może spokojna, wolna od plemiennych emocji dyskusja.

Każdy z nas, każdy miał kiedyś swoją „Ikwę srebrną falą płynącą” i swoją „Dolinę Issy”. Ale prędzej czy później roztopią się śniegi wszystkich, nawet Franciszków Villonów i staną się po prostu… niegdysiejsze. Więc nie płaczę nad rozlanym dawno mlekiem, ja w ogóle nie płaczę. Co najwyżej próbuję się tylko uśmiechnąć nieśmiało, jak Chmielewski, kącikiem ust i – Wio! Wiśta wio – w tę moją podróż dookoła świata, który przeminął. Nie, ten świat zapadł się, tak jak zapada się wszystko, gdy trzęsie się ziemia.

Inteligencja zastygła w geście i rytuale sprzed lat, niczym w chocholim tańcu. Zaczyna niebezpiecznie przypominać sektę zamykającą się na świat zewnętrzny, żyjącą groteskowym mitem o swojej wyjątkowości. Mówimy o elicie społecznej powstałej na zasadzie dziedziczenia lub kooptacji, trzymającej pakiet kontrolny w kulturze, mediach i na uniwersytetach. I to środowisko zajęte jest dziś głównie obroną owego pakietu, a nie pełnieniem roli, która się z nim wiąże.

Prawicowi świętoszkowie w gębie bez przełożenia na życie prywatne i cierpiący za miliony lewicowcy, którzy w życiu realnym pogardzają ludźmi pracy fizycznej. Dodać należy nadmierną troskę o własne wzbogacenie, i to kosztem budżetu państwa czy organizacji pożytku publicznego. Wystarczy przypomnieć niektóre prywatyzacje. Elity bez świadectwa życia nikogo nie przekonają, mogą tylko manipulować lub zastraszać ośmieszeniem.

Obserwując to, co dzieje się wokół nas, w medialnej przestrzeni internetu, możemy się czuć jak na karnawałowym placu, gdzie każdy zakłada maskę i gdzie z niewiadomych powodów zniesiono wszelkie zasady hierarchii, bariery obyczajowości i kwestię wartości, jaką stanowi inteligencja sama w sobie.

Inteligencja dominuje nad elitami ekonomicznymi i politycznymi. W efekcie, bardziej niż na budowie nowoczesnej gospodarki czy sprawnego państwa wysiłki elit koncentrują się w Polsce na kwestiach kulturowo-tożsamościowych. Czy skupiając się na nich, uda nam się jednak zmienić dotychczasowy model gospodarczy?

Prawdziwa inteligencja z reguły nie daje się namówić na bezrefleksyjną pozytywną opinię o jednej ze stron ideologicznego sporu. Przenosi zresztą spory na poziom niedostępny dla maluczkich. Myślę o mojej ulubionej pani profesor, o której dziś prawica mówi, że – uwaga: brzydkie słowo – sfiksowała, a ona, cóż, po prostu jest sobą. Jest wolna.

Dworskość, ideologizacja humanistyki, brak dyskursu na argumenty, brak szacunku dla prawdy i odmienności. Przerażająca jest wizja kraju, który głupieje. Dlaczego mamy do czynienia z regresem intelektualnym? Czy jest szansa na uratowanie jakości polskich uniwersytetów. O tym dyskutowano we Wrocławiu. Debatę zorganizował Instytut Nowych Mediów.

„Nie sposób bez tej lektury zrozumieć świata, pojąć głębiej, przewidzieć, dookreślić, a być może narzucić trafne rozwiązania. Nie sposób osiągnąć sukcesu. Nie sposób wiedzieć, dlaczego coś działa, a coś innego, mimo że przecież równie dobre, często za większe pieniądze zbudowane, w ogóle nie ma szans”

„Dawnych inteligentów wymiotła fala profesjonalistów z rzekomą wiedzą – ale bez przenikliwości i uważności, po co się coś robi. Dawne autorytety, do rozmowy z którymi dziennikarze przygotowywali się tygodniami – zostały zastąpione przez celebrytów, szybko odpowiadających na szybko zadawane pytania, z których nic, nic, nic nie wynika”.