komunizm

Ani w wolnej, niepodległej i demokratycznej Polsce, ani w wolnej Europie nie ma miejsca na pomniki i symbole oznaczone czerwoną gwiazdą.

Rozwój filozofii komunizmu, a do pewnego stopnia również wybuch rewolucji komunistycznej, obciąża sumienie świata zachodniego.

Współczesna Rosja została zbudowana na strukturze sowieckich służb specjalnych. Wojna na Ukrainie jest pierwszą (i miejmy nadzieję ostatnią) zakrojoną na szeroką skalę agresją militarną postradzieckiej Rosji.

Stan wojenny to kolejny punkt w długiej historii kraju, historii hartującej Polaków. I jeśli czasami słyszę pytania, dlaczego Polacy po prostu nie pogodzą się z tworzonymi przez innych warunkami życia, wychowywania dzieci, traktowania rodziny, pracy czy prowadzenia biznesu, powtarzam moim francuskim przyjaciołom: poznajcie polską historię.

„Wolność, wolność!”, rozlegało się na Placu Wacława i na Letnej jesienią 1989 roku, ale w wyjątkowej atmosferze pokoju, zbliżenia i współpracy, w czym wielu dostrzegło wpływ nowo kanonizowanej czeskiej księżniczki z XIII wieku. Ale ilu protestujących naprawdę tęskniło za wolnością, a ilu za standardem życia, który widzieli w zachodnich magazynach lub filmach? Dziś wydaje się, że odsetek członków tej drugiej grupy był znacznie większy, niż mógłby przypuszczać zewnętrzny obserwator w tamtym czasie.

W XIX w. nacjonaliści nieśli sztandar liberalizmu: byli demokratami, patrzyli w przyszłość i wierzyli w postęp. Dziś już tak nie jest.

Komunizm w Europie Środkowo-Wschodniej nie tyle upadł, ile po prostu zbankrutował.

Opinia publiczna w Czechosłowacji w odniesieniu do okupacji tego kraju przez wojska Układu Warszawskiego była przeważnie prosowiecka, co było związane z pozytywnym obrazem Rosji w znacznej części społeczeństw słowackiego i czeskiego jeszcze z okresu odrodzenia narodowego w XIX wieku. Inaczej było w Polsce, która zawsze charakteryzowała się specyficznym poziomem wrogości wobec swojego wschodniego sąsiada.

Nowa lewicowość swój sukces zawdzięcza temu, że kapitał nie tylko dostosowuje się do rewolt arystokratycznych, ale jeszcze ich poszukuje, rozwija je i opłaca. Kapitał jest bowiem wszystkim, tylko nie obrońcą rodziny i tradycji.

Papież przestrzega w encyklice, by w dobie porażki komunizmu wystrzegać się „radykalnej ideologii kapitalizmu”, w której dominuje wiara, że wszelkie problemy zostaną rozwiązane w „swobodnej grze sił rynkowych”.

Ponad granicami. Historia Solidarności Polsko-Czechosłowackiej. I jedno ze spotkań: przy pięknej pogodzie spotkali się z jednej strony Václav Havel, Marta Kubišová, Jiří Bednář i Tomáš Petřivý, a z drugiej Jacek Kuroń, Adam Michnik, Jan Lityński i Antoni Macierewicz. Ten ostatni spóźnił się, chcąc zebranym pokazać świeżo wydrukowany numer Głosu.

Zbrodnia wymordowania rodziny Romanowów stała się w Rosji Sowieckiej publiczną tajemnicą. Bolszewicy robili wszystko, by tę zbrodnię ukryć, karali więzieniem za mówienie o niej. Większość Rosjan bała się poruszać temat losów rodziny carskiej. W 1976 r. geolog Aleksander Awdonin razem z pisarzem Gelim Riabowem przystąpili do poszukiwań w okolicy Jekaterynburga. W 1979 roku w okolicy miasta odnaleźli trzy czaszki i kości. Z uwagi na groźbę restrykcji ze strony władz nie upublicznili wyników swoich poszukiwań. Awdonin uczynił to dopiero po upadku ZSRR, w 1991 roku, zawiadamiając Prokuraturę Generalną Federacji Rosyjskiej.

Symbolicznym dla całego projektu przypadkiem jest wstrząsająca historia Hartmuta Tautza. Ten osiemnastoletni mieszkaniec NRD w 1986 r. postanowił uciec na Zachód przez granicę czechosłowacko-austriacką. 22 metry przed linią demarkacyjną dopadły go specjalnie szkolone psy straży granicznej. Gdy patrol dotarł do ciężko okaleczonego uciekiniera, żołnierze najpierw przeszukali ofiarę i próbowali ją przesłuchać. Dopiero po kilkudziesięciu minutach wezwali ambulans. Młodego człowieka nie udało się uratować. Jego tragiczny los zaprezentowano m.in. w Parlamencie Europejskim, a w miejscu śmierci staraniem PEMC stanął pomnik.

Brak rehabilitacji pomordowanych nie może dziwić, w końcu przestali istnieć, miała też zniknąć pamięć o nich. Znani z nazwisk prowodyrzy ludobójstwa, z Nikołajem Jeżowem na czele, sami sczeźli w Wielkim Terrorze i byli usuwani ze zdjęć. Taki sam los miał spotkać ich ofiary.

Nagonka antyżydowska w armii została celowo sprowokowana, a jej zaczynu należy szukać w Głównym Zarządzie Politycznym oraz WSW. Organizatorami akcji antyżydowskiej byli związani z gen. Moczarem, pretendentem do najwyższych stanowisk w państwie, generałowie LWP, w tym gen. Wojciech Jaruzelski. Celem zaś był marsz. Marian Spychalski, minister obrony narodowej, mający żonę Żydówkę i pogardliwie nazywany „Mońkiem”.

Środowiska rewolucyjnej lewicy zachodniej na ogół bardziej interesowały się tym, co działo się po drugiej stronie żelaznej kurtyny, aniżeli ludzie o poglądach zachowawczych czy nawet tradycyjna socjaldemokracja. Umiarkowana, mieszczańska opinia chciała przede wszystkim stabilizacji, spokoju, odprężenia w relacjach między dwoma blokami ideologicznymi. Młodzieżowe bunty w stolicach państw Układu Warszawskiego wcale nie były im na rękę.

Celem projektu #100Victims jest pokazanie, że za szacowaną przez historyków liczbą 100 milionów ofiar komunizmu kryją się losy konkretnych ludzi. Ludzi, którzy mieli swoje twarze i nazwiska, których życie zostało nagle brutalnie przerwane.