globalizacja

W miarę jak współczesny liberalizm coraz gorliwiej przyjmował globalistyczną wrażliwość wrogą zachodniemu dziedzictwu, konserwatywni obrońcy kulturowego dziedzictwa znaleźli się w ogniu ataków jako rasiści, bigoci, ksenofobi i tym podobni.

Globalizacja dziś ma się lepiej niż kiedykolwiek wcześniej. Nawet gdyby za chwilę doszło do konfliktu między USA i Chinami, który zamieniłby się w III wojnę światową, jestem przekonany, że po jej zakończeniu natychmiast wrócą procesy globalizacyjne – mówi Parag KHANNA w rozmowie z Agatonem KOZIŃSKIM

Nie mamy na Zachodzie żadnego planu działania. Nie myślimy o tym, czego potrzebujemy w dłuższej perspektywie – mówi prof. Peter FRANKOPAN w rozmowie z Michałem KŁOSOWSKIM.

Jesteśmy dziedzicami Rzymian, jednak to nasi przodkowie przyczynili się do jego upadku. Jak będzie z nami? Czy obecna cywilizacja Zachodu przetrwa? W jakiej formie? Może tylko jako zbiór e-booków z dziełami Joyce’a i Prousta dla fanów antyku oraz atrakcyjne środowisko dla gier komputerowych. Z opisami po chińsku i arabsku.

Pytania o przyszłość nigdy nie należały do pytań łatwych, a dziś należą do pytań najtrudniejszych. Zarówno badania naukowe, jak i rzeczywistość dowodzą bowiem, że wiek XXI jest i pozostanie wiekiem narastania powszechnej niepewności i globalnego ryzyka, o czym już dziś przekonuje m.in. globalny indeks niepewności (World Uncertainty Index).

Pandemia stała się końcem ery neoliberalnej zapoczątkowanej pod koniec lat 70. XX wieku.

Ograniczenia wprowadzone z powodu koronawirusa odbiły się na globalizacji – a jednocześnie wzmocniły pozycję poszczególnych rządów, które zaczęły kontrolować w większym stopniu działalność gospodarczą. W tym sensie możemy zacząć mówić o tym, że zaczęła się deglobalizacja.

Światowa gospodarka z trudem radzi sobie z największym od II wojny światowej kryzysem, wywołanym pandemią, która przyspiesza wiele trendów. To jest już dekada turbulencji i powinniśmy być gotowi na ten nowy, niespokojny świat. Jeżeli wygrają w nim człowiek, solidarność, odpowiedzialność i mądre przywództwo, to kolejne dekady mogą przynieść pozytywny i inkluzywny skok rozwojowy. W innym przypadku wygrają chaos i wykluczenie oraz nastąpi spadek poziomu bezpieczeństwa, naszej podmiotowości i prywatności.

Bezustanna kampanijność polityki i jej orientacja na osobowości medialne sprawia, że skracany jest horyzont czasowy decyzji i osłabiana jest skuteczność polityk wymagających konsekwentnej realizacji w dłuższym okresie.

Europa w najbliższych dekadach zostanie całkiem zmarginalizowana. Widać to choćby po liczbie mieszkańców naszego kontynentu. Na początku XX wieku stanowili oni 20 proc. wszystkich mieszkańców globu. Teraz – 7 proc. Sytuacja demograficzna naszego kontynentu jest bardzo niepokojąca, dotyczy to szczególnie krajów Europy Wschodniej. Źle to wygląda, zwłaszcza gdy się tę sytuację porówna z tym, co się dzieje w Chinach czy państwach afrykańskich. Także USA mają korzystną strukturę demograficzną.

Chrześcijanie zwykle źle reagują na globalizację. Ale ja będę jej bronić. Globalna wymiana rynkowa oferuje najlepszy sposób na rozwój i najbardziej realistyczny i obiecujący sposób wyjścia z ubóstwa – pisze prof. Brent WATERS, teolog.

Oligarchia finansowa, która gra dziś pierwsze skrzypce albo i dyryguje oligarchią światową, będzie musiała oddać część władzy politykom.

Globalizacja podważyła nowoczesną ideę państwa narodowego, wprowadzając ponadnarodowe formy interakcji między ludźmi. Religia, podtrzymując te interakcje, jest jednocześnie czynnikiem wzmacniającym poczucie tożsamości. Tak wykształciła się nowa forma nacjonalizmu.

Koncept, że nasz świat polityki jest podzielony, ponieważ jesteśmy bardziej podzieleni, niż byliśmy wcześniej, wydaje mi się fałszywy. To, co się dzieje, to wyłanianie się stylu politycznego, który nie jest lojalny wobec instytucji, nie ma szacunku dla faktów i nie ponosi odpowiedzialności nawet przed swoimi zwolennikami.

Wysoki poziom niezadowolenia klasy średniej, wspomaganej przez zawsze krytycznie nastawionych do władzy ludzi ubogich, w połączeniu z technologicznymi możliwościami tworzenia szerokich sieci protestu staje się społecznym materiałem wybuchowym.

Pandemia niemal z dnia na dzień cofnęła nas na linię startu. Zatrzymała wyścig po jeszcze lepsze smartfony, jeszcze bardziej inteligentne samochody, jeszcze większe apartamenty, jeszcze więcej „lajków”.

Stajemy wobec tego samego dylematu co Pompejusz Wielki, który przestrzegany przed wypłynięciem na morze ze względu na sztorm i zagrożenie życia powiedział, że wypłynąć musi – a żyć nie musi. My też musimy wypłynąć, czy nam się to podoba, czy nie. Jest tyle wyzwań, tyle różnych konieczności, że aby normalnie funkcjonować, kontynuować i rozwijać wielką spuściznę cywilizacji europejskiej, musimy wypłynąć na morze refleksji i przemyślenia raz jeszcze fundamentów naszej cywilizacji, gdyż jest ona wielkim, ważnym i być może jedynym naszym trwałym dorobkiem. A więc wypływajmy!