Uruchamiamy właśnie na naszym portalu specjalny dział pod nazwą „Koronawirus”. W obliczu szerzenia się pandemii, wywołującego niezwykłe emocje wśród nas wszystkich, chcielibyśmy dzielić się z Państwem na bieżąco pogłębionymi refleksjami, dotyczącymi różnorodnych aspektów tego stojącego przed nami wyzwania o nieznanym z przeszłości wymiarze. Problem ma wielostronny charakter – oczywiście medyczny, ale także gospodarczy, społeczny i polityczny. Aspekt medyczny dotyczy postępów w zwalczaniu pandemii i skuteczności apeli o przestrzeganie formułowanych przez ekspertów zaleceń dotyczących higieny osobistej i ograniczania bezpośrednich kontaktów. Aspekt gospodarczy to uświadamianie nam wszystkim olbrzymich konsekwencji, jakie niesie ze sobą pandemia, oraz prezentacja sposobów zapobiegania kłopotom przedsiębiorstw i likwidowaniu przez nie miejsc pracy.
Aspekt społeczny to z kolei refleksja nad sposobami zadbania o maksymalnie skuteczną pomoc dla najbardziej dotkniętych pandemią grup społecznych. Aspekt polityczny wreszcie to racjonalna reakcja na – rozbudzone zamkniętymi granicami i krytyczną wobec międzynarodowej współpracy narracją wielu ważnych światowych polityków – działania generujące silne nastroje antyglobalizacyjne i, niestety, także antyunijne. Tymi wszystkimi sprawami chcielibyśmy zająć się w naszych analizach, wierząc, że świadomość różnych aspektów problemu pomoże nam przetrwać ten trudny okres w życiu każdego z nas. Z obecną sytuacją jakoś sobie niebawem bez wątpienia poradzimy. Wobec biznesowej i turystycznej mobilności ludzi na całym świecie przyjmijmy jednak z pokorą lekcję o potrzebie właściwszego reagowania na możliwe w przyszłości podobne zagrożenia, by podchodzić do nich z większą niż dzisiaj rozwagą i lepszym przygotowaniem.
Niektóre atrakcje w wesołym miasteczku nie są zalecane dla osób z chorobami serca. Przy wyjeździe do krajów tropikalnych wymagane są szczepienia. Człowieka ewidentnie chorego nie wpuszczą z innymi pasażerami do samolotu. Dlatego podejdźmy do sprawy spokojnie.
Pandemia niepostrzeżenie wsączyła truciznę w nasze życie społeczne. Nasiliła też działanie innych, wcześniej wsączonych „trucizn”. Należy do nich w pierwszym rzędzie deprecjacja ludzkiej śmierci, odebranie jej powagi, ale przede wszystkim pozbawienie jej wspólnotowego i rodzinnego wymiaru.
Walka z pandemią musi opierać się na ograniczeniach życia społecznego, których w obecnych realiach nie powinno się kwestionować.
Pandemia koronawirusa pokazała, że żaden kraj nie będzie bezpieczny, dopóki nie otrzyma odpowiedniej liczby szczepionek oraz środków medycznych. Do tego czasu ludzie nadal będą się zarażać wirusem, który w wyniku mutacji wciąż będzie globalnym zagrożeniem.
Kryzysy wymagają alternatywnych mechanizmów przywództwa, finansowania i koordynacji między instytucjami. Zamiast rekrutować naukowców na przywódców politycznych, musimy zaszczepić myślenie naukowe w nowych i istniejących instytucjach.
Zawieranie wspieranych przez USA sojuszy regionalnych, takich jak Trójmorze, stało się ważną częścią strategii obronnej Europy Wschodniej.
Powszechnie uznawany dowód szczepienia dałby zaszczepionym możliwość powrotu do normalności sprzed pandemii.
Paszporty szczepionkowe nie tworzą nierówności. One jedynie odsłaniają je i podkreślają. Jeśli chcemy, aby eksperyment paszportowy się udał, będziemy musieli być w stanie spełnić szereg warunków.
Pandemia była nieunikniona, wynikła ze struktury współczesnego świata, a jej skutki gospodarcze będą się potęgować z powodu rozbudowanej łączności i nadmiernej optymizacji.
Najbardziej prawdopodobny dzisiaj scenariusz przyszłości to ograniczenie wprawdzie zasięgu i dramatycznych konsekwencji koronawirusa, ale niestety nie zlikwidowanie ich całkowicie, z okresowymi nawrotami choroby znanymi nam choćby z corocznych epidemii grypy.
Bunt przedsiębiorców w Polsce ograniczony jest do sektorów, których część będzie dotknięta trwałą zmianą strukturalną spowodowaną pandemią, podczas gdy reszta odrodzi się w sposób naturalny.
Po raz pierwszy w niedawnej historii regionu udało się odwrócić trend wzrostu nierówności. Ponad 50 milionów mieszkańców Ameryki Łacińskiej wyszło z biedy i powiększyło klasę średnią.
W przypadku zadań wymagających nastawienia na wzrost oraz zdolności inspirowania organizacji do rozwoju, o jakim nikomu się nie śniło, tryb pracy zdalnej zdecydowanie nie wystarczy.
Współczesne rozwinięte społeczeństwa odeszły od rozumienia polityki jako procesu, w ramach którego zgadzamy się na formę wspólnego bycia razem opartego na wspólnym poczuciu dobra.
Pandemia COVID-19 negatywnie wpływa na dzietność. Połowa osób planujących potomstwo odkłada te plany, a aż 20 proc. zupełnie z nich rezygnuje. Tylko 30 proc. badanych decyduje się na posiadanie dzieci w czasie pandemii.
Ekstremalne scenariusze dobrze się sprzedają: hegemonia USA 2.0, Chiny podbijają świat, nowa zimna wojna, III wojna światowa. Do wyboru, do koloru. Ale historia nie toczy się linearnie. Zwłaszcza w bardzo złożonym XXI wieku.
Nie jest prawdą, że kryzys związany z COVID-19 wymaga od nas nowego kontraktu społecznego albo innego ułożenia relacji państwo – obywatel. Potrzeba, tylko i aż, wypracowania skuteczniejszych metod walki z przyszłymi pandemiami, doskonalszego zarządzania kryzysowego, lepszego planowania.
W trzeciej dekadzie XXI wieku największym zagrożeniem bezpieczeństwa zdrowotnego będzie pojawianie się nowych wysoce zaraźliwych wirusów. Aby sprostać temu wyzwaniu, musimy odrobić zaniedbania.
Dzieci bardzo chcą kontaktu z innymi dziećmi, ale też wiele z nich przyzwyczaiło się do wylegiwania się w łóżkach i zbawczej funkcji wyłączania kamery czy mikrofonu nie mówiąc o ratunkowym zawieszeniu sieci w szczególnie krytycznych momentach. Część uczniów nie skorzystała ze zdalnego nauczania ani razu. Część korzysta tylko pozornie. Pytanie na ile to się różni od sytuacji, kiedy ci sami uczniowie standardowo uczęszczali na lekcje. Albo i nie uczęszczali – bo przecież brak zaangażowania w życie szkoły czy brak aktywności na lekcji to nie jest wynalazek zdalnej edukacji.
* Chociaż wciąż nie wiemy, jak wiele nie wiemy na temat struktury społecznego świata, to coraz bardziej lekkomyślnie majstrujemy przy jego konstrukcji.
* Zmagania ludzkości z COVID-19 wskazują, że ufundowana na oświeceniowej rewolucji naukowo-technicznej cywilizacja sama się jakoś oślepiła.
* Społeczeństwa demokratyczne zaczną sobie ze światem nieco lepiej radzić dopiero wtedy, gdy porzucą szkodliwy dogmat: „w epoce internetu nie ma już barier komunikacyjnych”.
* Zyskaliśmy techniczne zdolności nieodwracalnej destrukcji swojej cywilizacji, zanim jeszcze dobrze zrozumieliśmy jej budowę.
* Rozważania nad architekturą ludzkiej cywilizacji pozwalają rzucić nowe światło na fale protestów, które przeszły przez Polskę na przełomie października i listopada 2020.
* Jeśli nie rozstaniemy się z pewnymi iluzjami na temat obecnej poznawczej sytuacji ludzkości, to nie sprostamy podstawowym zagrożeniom cywilizacyjnym.
* Nowo przemyślany konserwatyzm może być ścieżką wytyczania kierunków ludzkiego sprawstwa.
