.„Świat to skomplikowany system naczyń połączonych, który dynamicznie się zmienia, reagując na działalność ponad 7 miliardów homo sapiens”. Tak rozpoczyna się Édito „Piękna Nauki”. I tak samo musi się zacząć uwertura do koncertu o… no właśnie. O czym? Czy strategia może być piękna? Tedy ponownie konieczne jest odwołanie: „Naukowcy starają się zrozumieć te procesy, byśmy mogli ograniczyć nasz wpływ na środowisko”. Skoro „ograniczenie wpływu” może być piękne, to zaiste tym bardziej chyba piękne mogą być próby kształtowania entourage’u?

Strategie pisano na dziesięciolecia. Czas płynął wolno. Struktury trwały. Rodzaj ludzki potrzebował 100 tysięcy lat, by wprowadzić do komunikacji język mówiony, 10 tysięcy lat zajęło mu opanowanie języka pisanego, a 400 lat — upowszechnienie prasy drukowanej. Tymczasem telefon stacjonarny stał się powszechnym narzędziem komunikacji w 50 lat, komórkowy zaś — w 7 lat. A sieci społecznościowe stały się niezbędnym elementem naszego życia w zaledwie 2 lata!

Parabellum to dalekosiężne plany i strategia – nie tylko zresztą obronna.

Żyjemy w przestrzeni „technopolis”, jak nazywa ją Neil Postman. Technopol to paradoks. Nadal planujemy strategie na dziesięciolecia, podczas gdy za 20 lat wszelkie rozstrzygnięcia będą zapadać w ułamkach sekund. Cywilizacja dotarła do kluczowego zakrętu historii, niedającego się porównać z niczym, co wydarzyło się w dotychczasowych dziejach. To właśnie dotyk osobliwości.

Owszem, stare si vis pacem, para bellum wciąż jest przypominane błazeńską krotochwilą (jak w Rzymie przed wizytą Hunów). A warto kolokację „chcesz pokoju, szykuj wojnę” traktować z należną jej strategiczną głębią. By nie okazało się, że pozostało jedynie powtarzać za Platonem: „Tylko umarli widzieli koniec wojny”.

Zapraszam do zapoznania się z tekstami „Parabellum”, zapraszam do dyskusji pod tekstami i w większych formach polemicznych nadsyłanych na adres redakcji. Teksty żyją tak długo, jak poruszają w nas coś istotnego, zachęcając do dyskusji.

Marek SARJUSZ-WOLSKI

Gustav GRESSEL: Cicha rewolucja militarna Rosji. Co to znaczy dla Europy?
Gustav GRESSEL

Gustav GRESSEL

Cicha rewolucja militarna Rosji.
Co to znaczy dla Europy?

Rosja jest obecnie potęgą militarną, zdolną zmiażdżyć każdego ze swoich sąsiadów, jeśli zostanie on odizolowany od wsparcia Zachodu. Kreml uważa użycie groźby taktycznej broni nukleranej za ważny instrument strategiczny, który może być użyty w celu odizolowania przestrzeni post-sowieckiej od zachodniego wsparcia, jednak do niedawna nie był skłonny do otwartego zagrania tą kartą.

Maria PRZEŁOMIEC: Trolle, agenci wpływu i pożyteczni idioci
Maria PRZEŁOMIEC

Maria PRZEŁOMIEC

Trolle, agenci wpływu i pożyteczni idioci

Rosyjska wojna informacyjna trwa i rozwija się w najlepsze. Zachód wciąż nie potrafi się jej skutecznie przeciwstawić. Triumfy święcą także działania pośrednie polegające na wykorzystywaniu agentów wpływu, „pożytecznych idiotów” oraz na trollingu osób zajmujących się wschodem. Propagandowe wrzutki, tworzenie „patriotycznych” portali, agentura wpływu w sieciach społecznościowych to już codzienność. Zachodowi wypowiedziano wojnę propagandową. Wiemy, jak się bronić?

Prof. François HEISBOURG: Rosja musi odpowiedzieć. I odpowie. Czy wiemy jak i kiedy?
Prof. François HEISBOURG

Prof. François HEISBOURG

Rosja musi odpowiedzieć. I odpowie.
Czy wiemy jak i kiedy?

Rosja uważa, że systemy przeciwrakietowe są skierowane w nich. Po dyslokacji oddziałów w Rumunii czy Polsce, Kreml będzie musiał odpowiedzieć. Nie mogą tego pozostawić bez reakcji – przekonuje doradca szefa francuskiego MSZ. I przedstawia swoją wizję geopolityki.

Prof. Shlomo AWINERI: Mapa na nowo. Zrozumieć współczesny świat
Prof. Shlomo AWINERI

Prof. Shlomo AWINERI

Mapa na nowo. Zrozumieć współczesny świat

Prawowitości nie da się zmierzyć. Nie można powiedzieć, że prezydent A cieszy się 52 procentami prawowitości, a prezydent B – 48 procentami. Prawowitość jest wyznaczana przez to, jak ludzie widzą swego władcę. Mogą go akceptować lub znosić przez wiele lat, ale gdy znaczna część społeczeństwa uzna, że władca nie ma prawowitości, reżim może upaść w ciągu kliku dni czy tygodni.

Andrij SZEWCZENKO: Ukraina - europejski bufor bezpieczeństwa
Andrij SZEWCZENKO

Andrij SZEWCZENKO

Ukraina - europejski bufor bezpieczeństwa

Prędzej czy później, kiedy Rosja znów otworzy się na świat, możemy potrzebować doświadczenia Ukrainy w sferze transformacji pokomunistycznej, aby pomóc Rosjanom się zmodernizować. Ale dziś Ukraina potrzebuje wielkiego wsparcia. Ukraińcy wiedzą, że walka toczy się nie tylko o ich kraj, ale i o wolny świat.

Eka TKESHELASHVILI: Zwlekanie z przyjęciem Gruzji do NATO - wzmacniając Rosję - osłabia cały region
Eka TKESHELASHVILI

Eka TKESHELASHVILI

Zwlekanie z przyjęciem Gruzji do NATO - wzmacniając Rosję - osłabia cały region

Postawa odstraszania NATO będzie osłabiona, jeśli region Morza Czarnego pozostanie słabym ogniwem z powodu różnych, czasami sprzecznych poglądów państw przybrzeżnych, jak również braku całościowej strategii Sojuszu wobec regionu Morza Czarnego i ograniczonej roli odgrywanej przez państwa partnerskie, jak Gruzja i Ukraina.

Frank-Walter STEINMEIER: Instynkt europejski. Jak zmieniły się Niemcy i o co nam chodzi w Europie
Frank-Walter STEINMEIER

Frank-Walter STEINMEIER

Instynkt europejski. Jak zmieniły się Niemcy i o co nam chodzi w Europie

Aneksja Krymu przez Moskwę przyniosła rozbrat Rosji z Europą i Stanami Zjednoczonymi. Wraz ze słabnącym podziałem na państwa, Bliski Wschód zdominowała rywalizacja Iranu z Arabią Saudyjską, a kalifat próbuje całkowicie zatrzeć granice.Na tym tle Niemcy pozostają niezwykle stabilne – pisze prezydent Niemiec.

Igor MUNTEANU: Rosja w Naddniestrzu. Bezpieczeństwa Mołdawii nie zapewnimy poza NATO
Igor MUNTEANU

Igor MUNTEANU

Rosja w Naddniestrzu.
Bezpieczeństwa Mołdawii nie zapewnimy poza NATO

Dziesiątki lat prania mózgu poprzez programy rosyjskiej telewizji państwowej wywarły głęboki wpływ na opinię publiczną. Dla niektórych partii politycznych w Mołdawii neutralność oznacza powstrzymanie się od współpracy z NATO, a dla innych w ogóle brak armii – ostrzega były ambasador Mołdawii w Stanach Zjednoczonych.

Zbigniew BRZEZIŃSKI: Bezbronna cywilizacja
Zbigniew BRZEZIŃSKI

Zbigniew BRZEZIŃSKI

Bezbronna cywilizacja

Musimy uważać na niebezpieczeństwo strategicznego sojuszu Chin i Rosji, generowanego własnym impetem, lecz również dzięki nieprzemyślanej polityce Stanów Zjednoczonych. Waszyngton nie powinien traktować Pekinu, jakby ten już był wrogiem.

Michel WIEVIORKA: Terroryzm nie rozpoczął się w 2015 roku
Prof. Michel WIEVIORKA

Prof. Michel WIEVIORKA

Terroryzm nie rozpoczął się w 2015 roku

Jesteśmy sierotami po zimnej wojnie. Zniknęły punkty odniesienia i wielkie cele. Zniknęły wielkie ruchy, które miały owe cele realizować. To dla nas trudna chwila, bo nie potrafi my znaleźć sobie miejsca. Mówienie o wojnie w Europie jest jednak dyskursem nazbyt fragmentarycznym.

Lech KOŚCIUK: Bitwa o Przesmyk Suwalski
Lech KOŚCIUK

Lech KOŚCIUK

Bitwa o Przesmyk Suwalski

Bitwa o przesmyk suwalski może mieć decydujące znaczenie i tym samym dalekosiężne skutki. Skuteczne odcięcie republik bałtyckich od lądowego łącznika z NATO oznaczałoby porażkę Sojuszu i prawdopodobnie brak możliwości odtworzenia status quo ante.

Tomasz LEWCZAK: Chiny się zbroją.  Coraz bardziej gorący rejon Pacyfiku
Tomasz LEWCZAK

Tomasz LEWCZAK

Chiny się zbroją.
Coraz bardziej gorący rejon Pacyfiku

Amerykanie przewidują, że konflikt może rozpocząć się od chińskiego ataku na sieci komputerowe, satelity oraz systemy radarowe i naprowadzania, by amerykański przeciwnik stał się „ślepy i głuchy”. Następnie Chińczycy zechcą użyć samolotów uderzeniowych, rakiet balistycznych i manewrujących – w celu zniszczenia amerykańskich baz i lotnisk oraz okrętów w regionie.

Aylin MATLÉ: Niemcy w NATO.  Coraz większe zaangażowanie
Aylin MATLÉ

Aylin MATLÉ

Niemcy w NATO.
Coraz większe zaangażowanie

NATO nadal zajmuje tradycyjnie centralne miejsce w niemieckiej polityce bezpieczeństwa. Wszystkie rządy federalne w latach powojennych postrzegały Pakt Północnoatlantycki jako coś więcej niż gwarancję bezpieczeństwa i pokoju w Niemczech i Europie. Sojusz stanowił najważniejsze ramy negocjacyjne dla polityki bezpieczeństwa, pozostał też centralnym, zinstytucjonalizowanym łącznikiem dla stosunków transatlantyckich.

Jamie SHEA: Po warszawskim szczycie NATO nie nastąpi koniec świata
Jamie SHEA

Jamie SHEA

Po warszawskim szczycie NATO nie nastąpi koniec świata

Wyzwaniem po Warszawie będzie utrzymanie przez NATO trwałego wysiłku przez lata i dekady. Nie będzie to łatwe. Jeśli osiągniemy względne odprężenie z Rosją, a przynajmniej stabilizację, pojawią się ludzie, którzy będą mówić, że nie potrzeba już odstraszania. A cała wartość odstraszania polega na tym, że promuje ono stabilność.

Tadeusz A. OLSZAŃSKI: Pokłosie Majdanu.  O tym, jak zmienia się ukraińskie społeczeństwo
Tadeusz A. OLSZAŃSKI

Tadeusz A. OLSZAŃSKI

Pokłosie Majdanu.
O tym, jak zmienia się ukraińskie społeczeństwo

Uznanie przez Kijów formalnej autonomii separatystycznych „republik” wywołałoby nie tylko głęboki sprzeciw społeczeństwa, ale też groźbę buntu ochotniczych formacji zbrojnych, które czułyby się zdradzone, a nie pokonane (syndrom „noża w plecy”). Wydaje się, że Kijów jest świadomy tego zagrożenia.

Marek SARJUSZ-WOLSKI: Lipcowe decyzje NATO zamkną wschodnią narrację aliantów
Marek SARJUSZ-WOLSKI

Marek SARJUSZ-WOLSKI

Lipcowe decyzje NATO zamkną wschodnią narrację aliantów

Kluczem do rosyjskiej strategii jest jej niemoc. Anachronizm strukturalny rewizjonistycznego mocarstwa nie pozwala nawet na nieśmiałe próby reformowania systemu. Algorytm 3N (copyright: Adam Daniel Rotfeld) czyli niepewność, niejasność i nieprzewidywalność, jest niestety skuteczny.