Trump

Nowy Jork — jak zawsze — ekscytuje i energetyzuje. Na politykę patrzy trochę z boku, z pewnego oddalenia. Choć któraś z off-broadwayowskich scen szykuje wystawienie „Wroga ludu” Ibsena — chcąc pokazać absurdalność polityki i polityka znienawidzonego przez wszystkich. Ukryty bohater — Donald Trump — nie będzie miał łatwo.

Jeśli Trump wytrzyma presję i będzie ponadpartyjny i ponadmedialny, to jego prezydentura będzie czasem wielkich zmian. Historia oceni, czy będą to zmiany na lepsze, czy na gorsze.

Gdy uzna to za właściwe, prezydent Trump zaryzykuje lokalne wojny, zaangażuje amerykańskie wojska, pójdzie na zwarcie. Ważny sygnał dla Moskwy, Pekinu, Teheranu, Pjongjangu, także Erdogana. W wielu miejscach świata Trump będzie za to znienawidzony. Ale w równie wielu może być uwielbiany, a przynajmniej szanowany.

Astroturferzy rozpowszechniają informacje niejasne, sprzeczne ze sobą, i w takiej ilości, że ludzie je czytający w końcu odpuszczają. Cierpi na tym również prawda. I to właśnie ten sojusz między faktami alternatywnymi i astroturfingiem sprawia, że koktajl o nazwie Trump jest tak bardzo wybuchowy.

Przeciwności losu to fakt. Jest bardzo prawdopodobne, że nie zdarzy Ci się dzień wolny od trosk. Przyjmij to jak wyzwanie — a nie rozczarowanie. Przerośnij swoje problemy, bądź gotów, by walczyć o swoje racje, a wszystko się uda.

Obawy, irytacja, wściekłość – tak najuczciwiej należałoby streścić atmosferę panującą na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa (MSC). Tak jak styczniowe Davos otwiera rok w biznesie, tak odbywający się w lutym MSC fotografuje stan i trendy dotyczące bezpieczeństwa świata. A ten stan jest dziś oceniany wyjątkowo ponuro.

Musimy szukać bezpośrednich relacji z nową administracją, zaprosić prezydenta Trumpa do Polski. Budować sojusz z innymi krajami regionu, od Bałtyku, przez Adriatyk, po Morze Czarne. Przekonywać o konieczności utrzymania i wzmacniania amerykańskiej obecności wojskowej w Europie Środkowo-Wschodniej.

Polityka — w dotychczasowym rozumieniu ostatnich 50 ­czy ­­70 lat — umarła. Oparta była na demokratycznym ucieraniu się różnych racji i na szacunku dla odrębnych zdań. Co nie znaczy, że zawsze umiała wsłuchać się w głosy wszystkich obywateli, szczególnie tych, którzy odstawali od głównego nurtu.

Rok 2017 będzie rokiem demonstracji wielkiego znaczenia Europy poprzez jej całkowitą bezradność dotyczącą rozwiązywania problemów globalnych.

Nie mamy już autorytetów intelektualnych, do których moglibyśmy się odwołać. Co i kto nas połączy? W ostatnich latach taką siłę miały tylko narodowe traumy, odejście Jana Pawła II, Smoleńsk. Czy obejdzie się bez kolejnego nieszczęścia, byśmy mogli coś zrobić razem dla dobra przyszłych pokoleń?

W Europie zabrakło myślenia politycznego i perspektywicznego nazajutrz po rozstrzygnięciu wyborów w Stanach Zjednoczonych.

Europejczycy, którzy ciągle mają poczucie wyższości nad Ameryką, od długich dziesięcioleci nieuzasadnione, usiłują tę Amerykę pouczać, nawracać, przestrzegać. Histeryzują. Emocje kompletnie puściły, nerwy zagrały. Kryzys przywództwa w całej rozciągłości.

Zagadką pozostaje wpływ establishmentu amerykańskiego na politykę Trumpa, który nie posiada własnego zaplecza politycznego. Pentagon i Wall Street mogą łagodzić jego politykę, ale niekoniecznie oznacza to, że obawy znikną.

To, co wydarzyło się za sprawą Donalda Trumpa, to coś więcej niż zwykłe przejęcie władzy. To już bunt przeciwko wszystkiemu temu, co miało być takie zbawienne, przeciwko kolejnej utopii. Tym razem utopii kapitalizmu, który nauczył ludzi tego, że każdy ma prawo do szczęścia i spełnienia tu i teraz.

Wybory 45. prezydenta USA zaskoczyły nas wieloma niespodziankami. Obserwatorów zdziwiło nieracjonalne zachowanie wyborców latynoamerykańskich. W porównaniu z wyborami sprzed czterech lat zwiększyli oni swoje poparcie dla kandydata… republikanów.

Na Trumpa nie głosowały, co podpowiada intuicja i potwierdza analiza elektoratów, wykluczone mniejszości domagające się głosu, lecz zadowoleni z siebie, uprzywilejowani biali mężczyźni, mający dość słuchania o emancypacji innych i konieczności pomocy.

Często w sytuacjach krytycznych mówi się, że czas i tak płynie, a sprawy muszą iść do przodu. Czy mogę tak powiedzieć kilka godzin po zwycięstwie Trumpa w wyborach prezydenckich w USA?

Nie wiem, czy była to najlepsza operacja wywiadowcza Rosji od czasu wykradzenia przez Rosenbergów sekretów bomby atomowej, jak chce David Frum, czy takie słowa są typową operacją zniesławiającą, wymyśloną przez demokratów. Wiem jedno: przez świat idzie rebelia.

Transnarodowy ruch społeczny, którego swoistym początkiem w Europie były podwójne wybory w 2015 roku w Polsce, łączy jeden wspólny mianownik: pragnienie zmiany.

Donald Trump dał się poznać z działań impulsywnych; ma doświadczenie w biznesie, nie zaś w realnej polityce, co oznacza, że musiałby się jej uczyć już w trakcie sprawowania urzędu. Może wprawdzie otoczyć się sprawnymi doradcami, doświadczonymi urzędnikami i dyplomatami. Pytanie tylko, czy ktoś z takim temperamentem będzie chciał słuchać ich rad.

Dla amerykańskiej kultury politycznej może to być zmiana dość istotna i (co tu dużo mówić) pewnie przerażająca dla wielu ludzi w Waszyngtonie. A pośrednio także dla starych elit politycznych w Europie. Dlatego myślę, że z tego właśnie powodu z pewną skrywaną nadzieją patrzą na Trumpa tacy liderzy, jak Kaczyński, czy Orban. Oni bowiem mają na pieńku z tymi elitami.

O konkretne argumenty, DLACZEGO Hillary Clinton nie nadaje się na prezydenta, trudno. Też zadaliśmy sobie to pytanie i odrobiliśmy zadanie domowe za anty-Clintonistów. Oto one: jedenaście powodów, dlaczego Hillary Clinton to kiepski materiał na prezydenta.