Wielka Brytania

Na bilans brexitu jest stanowczo za wcześnie, jednak już dziś widać wyraźnie, że skrajne scenariusze pisane przez obie strony sporu o członkostwo Wielkiej Brytanii w UE nie sprawdziły się.

Niewielkiemu gronu konserwatywnych przeciwników polityki ustępstw nie tylko brakowało przywództwa i jedności, ale też wszelkie próby zdecydowanego sprzeciwu wobec Chamberlaina z coraz większą mocą likwidował potężny aparat partyj­ny torysów.

Socjalistyczny cud Izraela okazał się mirażem, Indie odrzuciły socjalistyczną ideologię, wybierając gospodarkę opartą w większym stopniu na wolnym rynku, a Wielka Brytania dała całemu światu przykład, stawiając na prywatyzację i deregulację. Bez względu na to, czy mówimy o kraju rolniczym z populacją 1,3 miliarda ludzi, czy małym bliskowschodnim kraju zamieszkanym przez wybitnie inteligentny naród, od socjalizmu zawsze lepszy jest kapitalizm.

Choć byłem żarliwym eurosceptykiem, dochodzę do wniosku, że opuszczenie Unii Europejskiej było straszną pomyłką.

Dobra wiadomość jest taka, że nie musimy szukać nowego słowa na określenie kolejnego etapu w naszych relacjach – ono już istnieje. Tym słowem jest przyjaźń.

Niemalże dekada starań polskich Żydów o szersze uchylenie drzwi do Palestyny przez Brytyjczyków okazała się bezskuteczna.

Kiedy zastanawiamy się nad naszą obecną sytuacją, w sposób naturalny przenosimy się myślą czterdzieści lat wstecz, kiedy zdawało się, że prawica ponownie triumfuje. Także wtedy odnosiło się wrażenie, że to globalny ruch: Ronald Reagan w USA, Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii.

Nie jest zaskoczeniem, że dwa kraje, które wywołały najbardziej znaczące wstrząsy polityczne w ostatnich latach (Wielka Brytania i USA – brexit i wybór Donalda Trumpa), to te, które dotychczas znajdowały się w awangardzie globalizacji.

Wśród polskich badaczy na emigracji prawie 47 proc. deklaruje, że definitywnie lub prawdopodobnie do kraju nie wróci. Niskie zarobki, hermetyczność środowiska, wszechogarniająca biurokracja. To grzechy główne polskiej akademii wskazywane przez polskich naukowców w kraju i tych za granicą. Sytuacja rodzinna i przywiązanie do Polski to najczęstsze powody, dla których naukowcy zostają w kraju bądź do niego wracają.

Ponad milion osób – Polacy są największą mniejszością narodową w tym kraju, znacznie wyprzedzając Rumunów, Irlandczyków czy Włochów. Język polski jest dziś drugim najczęściej używanym językiem na Wyspach.

Warto spojrzeć, jak barometry poparcia dla idei Unii Europejskiej zaczęły pikować w ostatnich latach. Unia nie będzie w negocjacjach równym partnerem: to wbrew jej własnym interesom, gdyż boi się wzniecenia kolejnych emocji prowadzących do opuszczania jej struktur przez inne państwa.

Europa nie jest już tym samym kontynentem, który po dwóch wojnach był ostoją spokoju. Dziś wyjeżdżając z danego kraju mamy coraz częściej świadomość, że gdy wrócimy tam po raz kolejny, odwiedzane przez nas miejsca już nie będą takie same.

“Sir, a Polska?” szepnęła ponoć na chwilę przed omdleniem w ramionach Napoleona, w jego łożnicy w murach Zamku Królewskiego w Warszawie, Maria Walewska. Powtórzmy za nią: a Polska? Trudne pytanie. Tym bardziej, że współczesna Maria Walewska zapewne by się znalazła, być może nawet bez trudu, ale Napoleona ewidentnie brak.

Kluczem jest powszechna, otwarta, czysta w sensie unikania nienawiści i kłamstw debata europejska. Debata obywateli, regionów, narodów, państw — wszystkich partnerów europejskiego projektu. I dopiero po tej pracy można powiedzieć, że zmieniamy traktat lub nie. Zaczynanie od hasła „zmienić traktat” zaprowadzi nas na manowce populistyczno-sloganowej gry.

Wpraszanie się do Europy Rosji oraz prawie dwóch milionów nielegalnych migrantów, uciekinierów i starających się o azyl określają teraz agendę bezpieczeństwa Europy, a w niej i Trójkąt Weimarski. Jeśli Europejczycy mają sobie poradzić zarówno z Rosjanami, jak i kryzysami migracyjnymi, kluczowe będą bliskie stosunki między Berlinem, Paryżem i Warszawą.

Królem muzeów jest olbrzymie National Gallery. Tam, jak podpowiada Karpiński, trzeba zaglądać podczas każdego pobytu w Londynie, wybierając różne ścieżki tropiące różne dzieła, bo jest tam wszystko.

W ciągu pierwszych pięciu minut usłyszeliśmy cztery razy słówko „lovely” — to ulubiony tutaj zwrot wyrażający cudowną akceptację wszystkiego: pogody, planów dnia, wyboru sposobu podania jajek na śniadanie… Zresztą, podczas śniadania najpierw trzeba zamówić kawę lub herbatę oraz rodzaj grzanek, a dopiero po jakimś czasie wybrać coś na ciepło — czas płynie tutaj po kornwalijsku, wolno i wakacyjnie.

Nie oszukujmy się: większość Europejczyków nie ma zielonego pojęcia, z czym się wiąże stanowisko, które 1 grudnia obejmie Donald Tusk. Niezależnie czy to internauci, czy dziennikarze czołowych polskich mediów – Rada Europejska nadal mylona jest z Radą Europy i Radą Unii Europejskiej. Herman van Rompuy, poprzednik Tuska, jeśli czymkolwiek zapadł w pamięć w powszechnym odbiorze to swoją nijakością, a najwięcej uwagi skupił na sobie wtedy, kiedy w Parlamencie Europejskim obrażał go Nigel Farage. Ten wizerunek Rompuya jest oczywiście w dużej…

“Wyjeżdżali ci, którzy przegrali na transformacyjnej ruletce; ci, którzy liczyli, że tam łatwiej będzie dogonić marzenia; ci, którzy swobodnie przeliczali kurs funta na swoje marzenia. Dla nich Wielka Brytania była ucieleśnieniem marzeń o Zachodzie. Krajem Davida Beckhama, uśmiechu Hugh Granta, Love Actually, radości, dobrobytu. Lepszego życia”.