Piękno edukacji

Niniejszy tekst poświęcam szerszemu kontekstowi edukacji cyfrowej w szkole – miejscu szkoły we współczesnej kulturze (albo raczej antykulturze Zachodu). Na początek słowo konkretne, co moim zdaniem należy dziś zmienić w spojrzeniu na informatykę w szkole podstawowej.

Musimy wymyślić, czym jest nauczanie języka na nowo. I musimy zrobić to w kontekście nadchodzącego tsunami samotności i pogłębiającego się kryzysu tożsamości.

W czasach niepewności i ryzyka wykształcenie zdaje się być traktowane jako tarcza ochraniająca przed przeciwnościami, które niesie niejasna przyszłość. Studiowanie przedłuża też młodość i gwarantuje stabilizację na czas studiów. Jest to swoiste moratorium pozwalające na przygotowanie się do dorosłości.

Zmiany w programie nauczania historii są groźne dla edukacji młodego pokolenia i dla pamięci wspólnoty. Publikujemy zapis debaty, jaka odbyła się w Centralnym Przystanku Historia Instytutu Pamięci Narodowej z udziałem prof. Andrzeja NOWAKA i prof. Mirosława SZUMIŁO, a którą poprowadził Krzysztof ZIEMIEC.

Zamiast sprzeczać się o to, kiedy technologia odbierze nam pracę i jakie branże zostaną wyeliminowane, zastanówmy się, jak efektywnie edukować w zakresie sztucznej inteligencji.

Dojrzałość to świadomość precyzowania własnych poglądów i umiejętność prezentowania ich w sposób, który nie służy obrażaniu innych.

Nie wtłaczanie i narzucanie przyjętych formuł w zaprogramowanym i zestandaryzowanym procesie edukacji, ale wymiana myśli i dochodzenie do „poznania prawdy” winno być idealnym i pożądanym miernikiem oraz wymogiem nowoczesnej szkoły.

Międzywojenną maturę postrzegano jako wrota do lepszego świata. Powszechna była świadomość, że edukacja jest kluczowym czynnikiem warunkującym awans cywilizacyjny i powodzenie materialne.

Współczesne pojęcie dojrzałości – potocznie cały czas wiązane między innymi z corocznym sprawdzianem maturalnym – nie jest terminem jasnym.

Telefony, smartfony i wszelkiego rodzaju urządzenia cyfrowe dla współczesnych uczniów stanowią naturalne środowisko ich życia, w tym nauki. Nie zmienia to faktu, że ich niewłaściwe zastosowanie może być dla nich jednocześnie sporym zagrożeniem.

ChatGPT będzie mieć działanie podobne do rewolweru na Dzikim Zachodzie, zwanym po upowszechnieniu „wielkim wyrównywaczem”. Nasze wykształcenie i wszelkie przewagi nabyte w pocie czoła w szkołach i na kursach ulegną dewaluacji.

Ci, którzy niedawno byli uczniami, dziś zasilają część określaną jako NEET (niepracujący, niekształcący się i nieszkolący się). I w dużej mierze przyczynia się do tego obecny system kształcenia. Najważniejsze wyzwania edukacji omawia na łamach Wszystko co Najważniejsze Jarosław KORDZIŃSKI i prof. Kieran EGAN.

We włączaniu w proces edukacji uczniów z Ukrainy nie jest najważniejszy pomiar ich umiejętności poprzez przystąpienie do egzaminów. Najważniejsze jest otoczenie ich troską i zabezpieczanie przed traumą wojenną. W drugiej kolejności ważne jest podtrzymywanie ich osobistej tożsamości i więzi. Egzekwowanie pełnej i sprawnej dwujęzyczności może jedynie zaszkodzić. To nie ten czas.

Słabość nauki nie jest konsekwencją niskich nakładów na nią. Ma znacznie głębsze korzenie, wiąże się to z niedostatkami kształcenia na szczeblu podstawowym i średnim.

Stany Zjednoczone coraz bardziej przypominają dziś kraj rozwijający się. Widać to po słabnącej jakości infrastruktury czy szkół .

Problemy współczesnego szkolnictwa wynikają z faktu, że każda z trzech głównych idei – wczesnej socjalizacji, kształtowania umysłu poprzez zdyscyplinowaną podstawę programową oraz zapewnienia rozwoju potencjału uczniów – jest ideą częściowo wadliwą, a także niekompatybilną z pozostałymi dwiema koncepcjami. Dopóki jako społeczeństwo nie zdamy sobie sprawy z tych podstawowych niezgodności, nie będziemy w stanie stawić czoła tym problemom.

Szkoła zinstytucjonalizowała istniejące od wieków praktyki, stopniowo oferując edukację wszystkim dzieciom. Wiedza i jej przekazywanie stały się par excellence „dobrem wspólnym”, niewyczerpanym bogactwem.

Współczesny model kształcenia nie jest w stanie reagować wystarczająco szybko na postępujące zmiany społeczne. Nie wystarczy już czekać, aż rozkwitnie tysiąc kwiatów. Musimy stworzyć odpowiednie i przyjazne środowisko, które uwolni pomysłowość nauczycieli i szkół i stworzy podwaliny zmian.

Technologie, które służą optymalizacji naszej pracy, mogą nam też pomóc ciekawiej wykorzystać czas wolny. Państwo wspiera takie działania coraz odważniej.